ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Η κλασική αυτή αυτοβιογραφία αφηγείται την ιστορία μιας εντελώς ασυνήθιστης οικογένειας, με φόντο τη βικτωριανή Αγγλία. Ο πατέρας, διακεκριμένος επιστήμονας και συνομιλητής του Δαρβίνου, βιώνει και κατανοεί κάθε πτυχή της πραγματικότητας μέσα απ’ το πρίσμα της άτεγκτης θρησκευτικής του πίστης. Ο γιος, που μέλλει να εξελιχθεί σε κορυφαία μορφή των αγγλικών γραμμάτων, νους ανήσυχος από τη φύση του, μεγαλώνει χωρίς την παραμικρή επαφή με τη λογοτεχνία· η μυθοπλασία είναι ψέμα, και στο σπίτι τα ψέματα απαγορεύονται.

Το βιβλίο είναι πολύ περισσότερα απ’ όσα υποδηλώνει ο τίτλος του. Είναι η καταγραφή του αγώνα ανάμεσα σε δύο ιδιοσυγκρασίες, δύο συνειδήσεις, και σχεδόν δύο εποχές. Είναι η ιστορία της αναπόφευκτης ρήξης ανάμεσα σε δύο πλάσματα που το ένα γεννήθηκε για να πετάει μπροστά, ενώ το άλλο για να μένει στάσιμο. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι μια τρυφερή αφήγηση από έναν πληγωμένο γιο που δεν παύει στιγμή να αγαπά βαθιά τον πραγματικά τραγικό ήρωα του βιβλίου: τον πατέρα του.

Συνδυάζοντας αριστοτεχνικά τη βιωματική γραφή με τη διεισδυτική αποτύπωση των πνευματικών και κοινωνικών ζυμώσεων μιας οριακής εποχής, το Πατέρας και γιος θεωρήθηκε ήδη από τη δημοσίευσή του, το 1907, έργο εμβληματικό, θέτοντας ένα ανυπέρβλητο στο εξής πρότυπο για το είδος της αυτοβιογραφίας

Από τα αρχαιότατα χρόνια ο άνθρωπος έστρεφε το βλέμμα του προς τ’ άστρα, κατακλυσμένος από συναισθήματα δέους και απορίας:
Tι ήταν άραγε αυτά τα μικροσκοπικά ουράνια φώτα που συντρόφευαν τις νύχτες μας;

Τους τελευταίους αιώνες η ανθρωπότητα έχει σημειώσει τεράστια επιστημονική πρόοδο.

Εξηγήσαμε τη φύση των αστέρων και κατανοήσαμε εις βάθος τις διεργασίες που συμβαίνουν στο εσωτερικό τους, ενώ τα διαστημόπλοιά μας ταξίδεψαν μέχρι τα πέρατα του ηλιακού μας συστήματος. Αλλά δεν σταματήσαμε εκεί. Έχουμε πλέον τη δυνατότητα μέσα από τις παρατηρήσεις μας να ταξιδεύουμε νοητά και να μελετάμε αντικείμενα που βρίσκονται δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από εμάς, δισεκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν.

Το βιβλίο αυτό, από το δημιουργό του καναλιού Astronio, αποτελεί ένα μαγευτικό ταξίδι στον κόσμο της Αστροφυσικής και των εντυπωσιακότερων πτυχών της.

Γιατί στρίβουν πάντα τόσο πολύ τα καλώδια του τηλεφώνου;
· Τί σχέση έχουν οι αυτοκρατορίες της Σελήνης με τα ηλεκτρονικά κυκλώματα;
· Πόσα μπουκάλια γάλα μπορούν να χωρέσουν σε ένα καφάσι;
Και κυρίως… ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος να κοπεί μια τούρτα;

Στο Πώς να κόβεις μια τούρτα, ο καθηγητής Ίαν Στιούαρτ μάς πηγαίνει ένα εκπληκτικό ταξίδι στον κόσμο των Μαθηματικών, έναν κόσμο για γερούς λύτες, παρουσιάζοντας είκοσι απίθανους γρίφους και προβλήματα. Κάποια έχουν σημαντικές πρακτικές εφαρμογές, άλλα σπαζοκεφάλιαζαν για δεκαετίες τους καλύτερους μαθηματικούς. Παρά τα καπρίτσια τους, όμως, δεν παύουν να είναι συναρπαστικά.
Ο συγγραφέας, ένας από τους δημοφιλέστερους σε μαθηματικά ζητήματα, μας αποκαλύπτει ένα περίεργο σύμπαν από παρτίδες σκακιού που δεν τελειώνουν ποτέ,
από πυγολαμπίδες που λάμπουν ταυτόχρονα και, φυσικά, από διαφωνίες για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να κοπεί μια τούρτα. Από τα κορδόνια των παπουτσιών, μέχρι τις σαπουνόφουσκες και το τρίγωνο του Σιερπίνσκι, μάς δείχνει τη δύναμη και την ποικιλομορφία των σύγχρονων Μαθηματικών, με θέματα που κυμαίνονται από τα γραφήματα, τις πιθανότητες και τη λογική, μέχρι την τοπολογία και τους ημικρυστάλλους (και μην ξεχνάμε, τον καταμερισμό μιας τούρτας).
Βουτώντας στα είκοσι κεφάλαια του βιβλίου του, τα οποία αποτελούν σχεδόν όλα αυτοτελείς ενότητες, θα ανακαλύψουμε ένα μαθηματικό τοπίο για το οποίο δεν είχαμε ιδέα πως υπήρχε…
«Τα Μαθηματικά μπορούν να γίνουν διασκεδαστικά! Και, το σπουδαιότερο, όπως καταδεικνύει ο Ίαν Στιούαρτ, μπορούν να εξηγηθούν με απλή γλώσσα… Είναι μεγάλη έκπληξη που ανακαλύψαμε πως τα Μαθηματικά μπορούν να γίνουν τόσο προσιτά».
GoodBookGuide

Η ραγδαία εξέλιξη των επιστηµών της ζωής και των τεχνολογικών εφαρµογών τους τα τελευταία χρόνια έχει επαναφέρει στο επίκεντρο της φιλοσοφικής συζήτησης παλαιότατα ερωτήµατα περί της αξίας της ζωής, που αυτή τη φορά τίθενται µε νέα ένταση και υπό νέο πρίσµα. Οι γνώσεις που καθηµερινά µας κατακλύζουν και οι δυνατότητες ποικιλότροπων επεµβάσεων σε ανθρώπους, ζώα και φυτά που διανοίγονται δηµιουργούν µεγάλη αισιοδοξία σε σχέση τόσο µε την ικανοποίηση της «του ειδέναι ορέξεως» όσο και µε τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά, πολλοί ανησυχούν για το ενδεχόµενο σοβαρών καταχρήσεων και για τις προσβολές δικαιωµάτων, την αλλοίωση της ζωής γενικά και του ανθρώπινου βίου ειδικότερα, όσο και την περιβαλλοντική αναστάτωση που αυτές µπορούν να επιφέρουν.

Το βιβλίο εξετάζει τα συναφή προβλήµατα από τη σκοπιά της ηθικής των θεσµών: σε ποιο βαθµό ο νοµοθέτης νοµιµοποιείται ή και οφείλει να παρέµβει µε τη θέσπιση νόµων, από τη φύση τους εξαναγκαστών, ώστε να ρυθµίσει ζητήµατα των βιολογικών, βιοτεχνολογικών και βιοϊατρικών ερευνών;

Ο σκοπός είναι τροφή, σαν το ψωμί. Το να λέμε ότι το ψωμί είναι για το σώμα και ο σκοπός για την ψυχή είναι λάθος. Γιατί δεν υπάρχει σώμα χωρίς ψυχή και ψυχή χωρίς σώμα· πρόκειται για «ένα και το αυτό». Η διαφορά είναι ότι για το ψωμί γνωρίζουμε τις φυσικές και βιολογικές ιδιότητές του· γνωρίζουμε το «πώς» λειτουργεί ως τροφή. Μας πήρε κάποιες χιλιάδες χρόνια να φτάσουμε ώς εκεί. Για τον σκοπό δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο σημείο αυτό, αλλά είναι ζήτημα χρόνου. Γνωρίζουμε όμως κάτι πολύ σημαντικό: ότι το Σύμπαν πορεύεται χωρίς σκοπό· ότι ο σκοπός είναι έξω από τη φύση· ότι είναι απλώς μια ταμπέλα που εμείς κολλήσαμε επάνω της. Σ’ αυτό δεν διαφέρουμε πολύ από το τετράχρονο παιδί και τον Άγιο Βασίλη που κατεβαίνει από την καμινάδα. Σε λίγα χρόνια ο Άγιος Βασίλης θα αποτελεί για το παιδί μια ευχάριστη ανάμνηση μιας αυταπάτης. Δεν είναι τόσο εύκολο με τον σκοπό. Γιατί από τη στιγμή που ο σκοπός αναγνωριστεί ως αυταπάτη θα έχει χάσει την αξία του ως τροφή. Φθάνουμε έτσι μπρος στο μεγάλο δίλημμα. Απ’ τη μια είναι η «χωρίς σκοπό» πραγματικότητα. Απ’ την άλλη είναι η βιοτική μας ανάγκη για σκοπό. Δεν βοηθάει να επιβάλουμε στον εαυτό μας την εντύπωση ότι υπάρχει σκοπός· το να ζούμε σε μια «ενσυνείδητη» αυταπάτη δεν είναι λύση. Τι μας απομένει; Το βιβλίο προτείνει ότι υπάρχουν υποκατάστατα του σκοπού και καλεί τον αναγνώστη να τα ανακαλύψει.

Πόσο παραμορφώνει ένας παλιός καθρέφτης; Πόσο αλλοιωμένες αντανακλά τις θεωρίες του Δαρβίνου σήμερα; Πόσο καλά αντιλαμβανόμαστε την εξελικτική θεωρία κοιτώντας την στον καθρέφτη του σπουδαίου επιστήμονα; Μήπως η δυσκολία που συναντά πολύς κόσμος να αποδεχθεί την εξελικτική θεωρία έχει σχέση και με εσφαλμένους τρόπους κατανόησής της; Πόσο καλά γνωρίζουμε τι λέει η σύγχρονη εξελικτική βιολογία; Πόσο διαφέρουν αυτά που λέει από τη δαρβινική θεωρία; Είναι η εξέλιξη απλώς μια θεωρία και τι είναι στ’ αλήθεια μια επιστημονική θεωρία; Μπορούμε να εξηγήσουμε τη ζωή και την ποικιλία της με τρόπο διαφορετικό από εκείνον που μας προσφέρει η εξελικτική θεωρία; Μήπως οι εξελικτικοί βιολόγοι προσπαθούν να δικαιώσουν άδικα κοινωνικά συστήματα και να αποδώσουν στα γονίδια το κάθε τι; Και, εντέλει, καταγόμαστε πράγματι από πιθήκους, ή όχι; Σε τούτο το βιβλίο εξετάζονται αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα που αφορούν μία από τις σπουδαιότερες κατακτήσεις της ανθρώπινης νόησης, τη θεωρία για την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη μας (ή μήπως και αλλού;). Αυτό γίνεται με τρόπο κατανοητό από τον καθένα, δίχως τεχνικούς όρους και δύσκολες έννοιες. Το μόνο που θα χρειαστεί ο αναγνώστης είναι διάθεση για αμφισβήτηση, ανοιχτό μυαλό και απέκδυση από κάθε προκατάληψη και ιδεολογική δέσμευση. Ίσως έτσι η εικόνα στον καθρέφτη να γίνει πιο καθαρή.

Οι πιο διάσημες θεωρίες αλλά και πιο προσωπικά ζητήματα του κορυφαίου επιστήμονα σε έναν εμπνευσμένο διάλογο. Συζητώντας με τον Αϊνστάιν.

Σ’ αυτό το ασεβές και διαφωτιστικό βιβλίο, ο Leonard Mlodinow μας δείχνει πώς η τύχη και οι πιθανότητες αποκαλύπτουν πολλά για την καθημερινή μας ζωή και για το πώς παρανοούμε τη σημασία όσων βιώνουμε, από μια χαλαρή συνομιλία μέχρι μια σοβαρή οικονομική αναποδιά. Το αποτέλεσμα είναι να αποδίδουμε συχνά τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της ζωής σε σαφείς αιτίες, ενώ στην πραγματικότητα επηρεάζονται καίρια από την τύχη.

Η επιτυχία του αγαπημένου μας ηθοποιού ή συγγραφέα ―στην πραγματικότητα η μοίρα όλων μας― αντανακλά, εξίσου με τις εγγενείς αρετές ή την ικανότητα σχεδιασμού, και την επίδραση της τύχης. Ακόμη και ένας επιχειρηματίας όπως ο Μπιλ Γκέιτς, που έχτισε μια αυτοκρατορία, ίσως να μην ήταν εξωπραγματικά ικανός αλλά απλώς πιο τυχερός από άλλους. Και προκαλεί ίσως σοκ να συνειδητοποιεί κανείς ότι έχει διπλάσιες πιθανότητες να σκοτωθεί σε τροχαίο ατύχημα πηγαίνοντας να αγοράσει ένα λαχείο απ’ ό,τι να κερδίσει το λαχείο.

Ο Mlodinow δείχνει γλαφυρά γιατί οι δημοσκοπήσεις, οι βαθμοί στο σχολείο, και πολλές άλλες ποσοτικές αξιολογήσεις της καθημερινότητας είναι λιγότερο αξιόπιστες απ’ όσο πιστεύουμε. Αποκαλύπτοντάς μας τις ψυχολογικές ψευδαισθήσεις που μας κάνουν να κρίνουμε λανθασμένα τον κόσμο γύρω μας, διαφωτίζει με αμεσότητα και χιούμορ τις αληθινές αιτίες των πραγμάτων. Παράλληλα, αφηγείται το μυθιστορηματικό χρονικό της τυχαιότητας, γραμμένο από επιφανείς τζογαδόρους και ευφυείς μαθηματικούς.

Από τις διαγνώσεις των γιατρών μέχρι τις αποφάσεις των δικαστηρίων, η διερεύνηση του Mlodinow συναρπάζει, εκπλήσσει και εμπνέει. Προσφέροντάς μας μια περιοδεία στην τυχαιότητα, αλλά και έναν καινούργιο τρόπο αντίληψης του κόσμου, αυτό το πρωτότυπο κι αναπάντεχο ταξίδι μάς υπενθυμίζει ότι πολλά πράγματα στη ζωή είναι τόσο προβλέψιμα όσο τα βήματα κάποιου που γυρνάει σπίτι του τρεκλίζοντας μετά από μια νύχτα στο μπαρ.

«Ο ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ», λέει ο συγγραφέας Theodore Gray, «είναι ο παγκόσμιος κατάλογος με όλα τα πράγματα που μπορούν να πέσουν στα πόδια σας». Οτιδήποτε χειροπιαστό υπάρχει στον κόσμο αποτελείται από στοιχεία, και τα στοιχεία έχουν δύο όψεις — την καθαρή μορφή τους και τις χημικές ενώσεις που σχηματίζουν όταν συνδυάζονται με άλλα στοιχεία. Το βιβλίο αυτό, βασισμένο σε επτά χρόνια έρευνας και φωτογράφισης, μας δίνει τη σπάνια ευκαιρία να δούμε από κοντά και τις δύο αυτές όψεις. Οι φωτογραφίες του αποτελούν το πιο πλήρες και οπτικά γοητευτικό πορτραίτο όλων των ατόμων του σύμπαντος.

Το υλικό είναι δομημένο κατά τη σειρά του Περιοδικού Πίνακα, και το κάθε στοιχείο παρουσιάζεται (στις περιπτώσεις που αυτό είναι φυσικά δυνατόν) με μια μεγάλη, όμορφη φωτογραφία που το απεικονίζει στην καθαρή μορφή του. Για παράδειγμα, το οξυγόνο (το στοιχείο 8) είναι ένα άχρωμο αέριο, αλλά στους −183˚C μετατρέπεται σε ένα ωχρογάλαζο υγρό. Περιλαμβάνονται επίσης φωτογραφίες που απεικονίζουν ενδεικτικούς τρόπους με τους οποίους υπάρχει το στοιχείο αυτό στον κόσμο — ενώσεις και εφαρμογές μέσω των οποίων συναντάμε το στοιχείο στην καθημερινή μας ζωή.

Το κείμενο που συνοδεύει κάθε δισέλιδο αφηγείται την ιστορία του στοιχείου. Μας πληροφορεί, για παράδειγμα, ότι το φθόριο (το στοιχείο 9) είναι ένα από τα πιο δραστικά στοιχεία. Σχεδόν οποιοδήποτε υλικό, αν εκτεθεί σε ένα ρεύμα από αέριο φθόριο, θα τυλιχτεί σε φλόγες. Επειδή όμως είναι τόσο δραστικό, οι ενώσεις του είναι πολύ ευσταθείς.

Εξασφαλίστε την ευτυχία του παιδιού σας προτού καν το φέρετε στον κόσμο!
Aν βιώνετε το σημαντικότερο γεγονός στη ζωή ενός ζευγαριού, αν πρόκειται να φέρετε μια νέα ψυχή στον κόσμο, ο Deepak Chopra και οι έμπειροι συνεργάτες του σας δείχνουν ακριβώς τι πρέπει να κάνετε -τόσο κατά τη διάρκεια της κύησης όσο και αμέσως μετά τη γέννηση- για να εξασφαλίσετε στο μωρό σας την καλύτερη δυνατή ανάπτυξη, υγεία και ευτυχία.
Μάθετε λοιπόν πώς πρέπει να αναδιαμορφώσετε οι ίδιοι τη ζωή σας και ποια είναι τα απαραίτητα υλικά και ψυχικά εφόδια για να έχει το παιδί σας ένα τέλειο ξεκίνημα και μια ευτυχισμένη ζωή!