ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Είκοσι μία ιστορίες, γραμμένες άλλοτε με πλάγιο και άλλοτε με ευθύ τρόπο, άλλοτε σε λίγες αράδες κι άλλοτε σε λίγες σελίδες, αναπτύσσονται με τη μορφή χρονολογίου και βιογραφικού, και χωρίς να ανήκουν στο αστυνομικό δελτίο είναι οι ιστορίες καθημερινών ανθρώπων στη ρήξη τους με την κανονικότητα που τις συγκροτεί. Γιατί οι ιστορίες γράφονται ακριβώς στα σημεία αυτών των ρήξεων. Αυτά συνιστούν τα γεγονότα, από τις μικρο-ιστορίες μέχρι τη μεγάλη Ιστορία, αυτά είναι τα συμβάντα που κινητοποιούν και παρασύρουν την αδρανή ύλη της ζωής.

Ένας πατέρας και τα πέντε παιδιά του – τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι – μαστορεύουν το κιβούρι της πεθαμένης γυναίκας του και μητέρας τους για να το μεταφέρουν από τη μια άκρη στην άλλη της επαρχίας Γιοκναπατάουφα του Αμερικάνικου Νότου, μέσα από χίλιες περιπέτειες, κινδύνους και κωμικοτραγικά περιστατικά, όπου η βρωμιά και η απανθρωπιά που συγκλόνιζαν το Νότο δίνονται ανάγλυφα.

Αν πάρεις δέκα σκυλιά και πας και τ’ αφήσεις σ’ έναν αγριότοπο, σε μια ερημιά απ’ όπου δεν περνάει ψυχή ζώσα, τα σκυλιά αυτά μέσα σε λίγες εβδομάδες θα ξαναγίνουν λύκοι…

Με την ανεξιχνίαστη περιστροφή που θα ακολουθούσε ένα ηλιοτρόπιο της νύχτας, η τέχνη της Ζ.Ζ. –επαληθευμένη χαρμόσυνα σε αυτό το τρίτο της βιβλίο, που είναι και το πρώτο της μυθιστόρημα– αποδεικνύει ότι μπορεί κανείς να γράφει σαν να προσπαθεί να λύσει τα μάγια του κόσμου ή σαν να ξορκίζει τη λύση τους.

Δώδεκα γυναίκες που ζουν στη Βρετανία, οι περισσότερες μαύρες ή μιγάδες, κάθε ηλικίας, πλούσιες και φτωχές, με διαφορετικούς χαρακτήρες και σεξουαλικούς προσανατολισμούς, έχουν βιώσει από μικρή ηλικία τις κοινωνικές διακρίσεις, τη ρατσιστική συμπεριφορά και τις καθημερινές δυσκολίες. Οι ιστορίες τους για τους φίλους, την οικογένεια, τους εραστές και τις ερωμένες πλέκονται πάνω στην αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη πολυεθνική κοινωνία.

Το ΛΑΓΕ ΤΡΕΞΕ είναι πρώτο μυθιστόρημα της βραβευμένης τετραλογίας του Τζον Απντάικ με πρωταγωνιστή τον «Λαγό» Άνγκστρομ. Κυκλοφορεί στη σειρά εκδόσεις Οξύ – ΞΕΝΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ με Επίμετρο της Σώτης Τριανταφύλλου.

H σπουδαιότερη λογοτεχνική παρακαταθήκη του πολυβραβευμένου αμερικανού λογοτέχνη Τζον Απντάικ θεωρείται ως σήμερα ο χαρακτήρας του «Λαγού» Άνγκστρομ στη σειρά The Rabbit series. Μια τετραλογία που τον παρακολουθεί σε διαφορετικά στάδια της ζωής του. Από το 1961 στο Λαγέ Τρέξε ως το 1990 στο Ο Λαγός αναπαύεται. Ο 3ος τίτλος της σειράς Ο Λαγός έχει λεφτά και ο 4ος Ο Λαγός αναπαύεται, τιμήθηκαν με βραβείο Πούλιτζερ. Το 2010, το περιοδικό Time συμπεριέλαβε το Λαγέ Τρέξε στα εκατό καλύτερα μυθιστορήματα των τελευταίων εκατό χρόνων.

Στο πρώτο μυθιστόρημα της τετραλογίας, διακρίνονται η επίπλαστη ευτυχία, η δίψα για ζωή, το ανεξιχνίαστο υπαρξιακό αδιέξοδο. Αλλά και οι ακατανίκητες τάσεις φυγής του αρχετυπικού «μέσου Αμερικανού» της δεκαετίας του ’50.

«Πόλεμοι και ξανά πόλεμοι! Τι στο καλό θα βγάλει η μαγκούφα η εποχή μας και κοιλοπονάει τόσο άγρια;»
Μπήκε το κακό με τους Βαλκανικούς Πολέμους και άργησε να βγει. Χρόνια σπαρμένα με θυσίες, πολέμους και νεκρούς. Η Μικρασιατική εκστρατεία και η καταστροφή.
Η ιστορία του Μανώλη Αξιώτη, Μικρασιάτη αγρότη από τον Κιρκιντζέ. Άνθρωπος του μόχθου, δεμένος με τον τόπο του, το πατρικό του σπίτι, τους χωριανούς του. Ο άντρας που πάλεψε με κορμί και με ψυχή.
Στο Αμελέ Ταμπουρού, τα Τάγματα Εργασίας της Άγκυρας, το 1915.
Στο μέτωπο του Αφιόν Καραχισάρ το 1922.
Μια λεύτερη πατρίδα ονειρευόταν καθώς έσφιγγε τα δόντια και έλεγε:
«Ώρα μάχης, Αξιώτη, ώρα θυσίας. Δεν έχεις ελόγου σου κανένα πάρε δώσε με την πολιτική. Το χρέος σου κάνεις».
Γνώρισε κακουχίες και στερήσεις, είδε βασανιστήρια και θανάτους, έζησε την αιχμαλωσία και την προσφυγιά, για να συλλογιστεί:
«Θηρίο είν’ ο άνθρωπος!»

Με βλέπεις;

Προσπαθώ να με βρω σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες, μαθαίνω ξανά την πόλη, ανακαλύπτω νέους θορύβους, βλέπω εφιάλτες, τρέμω τον θάνατο, χάνω το θάρρος μου και το ξαναβρίσκω, άλλοτε βουλιάζω στην αδράνεια κι άλλοτε στύβω την πέτρα, κάνω όνειρα, ελπίζω.

H ιστορία διαθέτει ναυτικό φυλλάδιο και ταξιδεύει επί μία εικοσαετία μεταφέροντας θαλασσοφαγωμένους άντρες και θαλασσοφαγωμένες γυναίκες στους μεγάλους ή ασήμαντους πλόες της ζωής, από τη Σουραμπάγια στα βυσσινοχώραφα της Άνδρου…

H ιστορία μιας φανταστικής οικογένειας, που ξεκινά το 1878 στην οθωμανική Kρήτη για να σταματήσει το 1978 μετά το τέλος της δικτατορίας, η πριν τον Έβανς ανακάλυψη της Kνωσού από Kρήτα αρχαιολόγο, η αναζήτηση μιας γυναίκας εξαφανισμένης σε σφαγή, μια δολοφονία όπου το πολιτικό έγκλημα αγγίζει τη βεντέτα, το χρονικό μιας πόλης και μιας ορεινής περιοχής της νήσου κατά τον εικοστό αιώνα, αυτά κυρίως ξετυλίγουν τον μίτο τους στον Aιώνα των Λαβυρίνθων.

Υπάρχει μέσα μας ένα μικρό παιδί. Όσο μεγαλώνουμε, το μασκαρεύουμε. Του αλλάζουμε το πρόσωπο και του δίνουμε μία όψη και μια μορφή που εξυπηρετεί τους ρόλους που καλούμαστε να υποδυθούμε στο θέατρο του κόσμου. Έρχονται όμως στιγμές που το βουβό παιδί θέλει να μιλήσει. Να διαμαρτυρηθεί για τα δικά του όνειρα. Τότε κλαίει. Και οι μπογιές αρχίζουν να ξεβάφουν. Και όταν, καλή μου, ξεβάφουν οι μπογιές ή σε λερώνουν ή σε λυτρώνουν.

ΜΜ Δάσκαλε, μου ζήτησε ο δημιουργός μας να γράψουμε κάτι για το οπισθόφυλλο του βιβλίου. Έτσι γίνεται, λέει, με όλα τα βιβλία, το απαιτούν οι εκδότες.

ΜΔ Ωραία, εσύ, που έχεις το ψώνιο του συγγραφέα, σκάρωσε κάτι, και το συζητάμε.

ΜΜ Εγώ, δάσκαλε, θα έλεγα τα εξής:

Κυρίες και κύριοι, ο Μαθητής και ο Δάσκαλος κου–

ΜΔ Ο δάσκαλος και ο μαθητής.

ΜΜ Οκέι…

Ο Δάσκαλος και ο Μαθητής κουβεντιάζουν. Κι όσο κουβεντιάζουν, λύνονται ένας ένας οι γρίφοι, και αποκαλύπτονται τα μυστήρια του άπειρου σύμπαντος, της αιώνιας δημιουργικής ψυχής και της ανθρώπινης βλακείας.