ΑΓΡΑ

ΟΛΙΒ ΚΙΤΤΡΙΤΖ : αδάμαστη, συμπονετική και συχνά δύσκολη και απρόβλεπτη. Συνταξιούχος καθηγήτρια σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη του Μέην, η Όλιβ όσο μεγαλώνει τόσο πασχίζει να κατανοήσει τις αλλαγές στη ζωή της. Μια γυναίκα που διαβάζει τις καρδιές των γύρω της, τους θριάμβους και τις τραγωδίες τους…

Σ’ αυτή τη διεισδυτική και γεμάτη ζωή εξερεύνηση της ανθρώπινης ψυχής, η ιστορία της Όλιβ Κίττριτζ μας επιφυλάσσει χιούμορ, συναντήσεις με οικεία συναισθήματα, πόνο, ίσως και λίγα δάκρυα.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΠΛΑΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΜΕΡΑΣ. Με τα λόγια αυτά ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος υπενθύμιζε στον εαυτό του το εφήμερο της ζωής. Από αυτόν αντλεί ο 84χρονος Ίρβιν Γιάλομ τον τίτλο του νέου του βιβλίου με ψυχοθεραπευτικές ιστορίες και μας προσκαλεί να ζήσουμε μαζί του τον αγώνα, τον πόνο και τη μαγεία της ζωής και της ψυχοθεραπείας. Η σοφία του ηλικιωμένου θεραπευτή είναι φανερή στην αμεσότητα με την οποία προσεγγίζει τον άνθρωπο που έρχεται στο γραφείο του, στα καίρια σχόλιά του και στην άνεση του να μοιραστεί τις προσωπικές του αγωνίες, αν κάτι τέτοιο μπορεί να βοηθήσει τον θεραπευόμενο. Καθώς κλείνει ο κύκλος της ζωής του, η δεκτικότητα του Γιάλομ αυξάνεται. Με ταπεινότητα και ειλικρίνεια ομολογεί ότι εξακολουθεί να εκπλήσσεται, να μαθαίνει από τους θεραπευόμενους και να θαυμάζει τη δυνατότητά τους να αξιοποιούν με τον δικό τους μοναδικό τρόπο τα ιαματικά συστατικά της ψυχοθεραπευτικής συνάντησης.

Ήρθα στον κόσμο κατά την επίθεση της Τετ, τις πρώτες μέρες του νέου έτους του Πιθήκου, όσο οι μακριές αλυσίδες με βαρελότα που κρέμονταν μπρος στα σπίτια εκρήγνυντο δημιουργώντας μαζί με τον ήχο των οπλοπολυβόλων μια πολυφωνία.
Είδα το φως του ήλιου στη Σαϊγκόν, εκεί όπου τα απομεινάρια από τα θρυμματισμένα σε χίλια κομμάτια βαρελότα έβαφαν κόκκινο το έδαφος, όπως τα πέταλα από τα άνθη στις κερασιές, η όπως το αίμα των δύο εκατομμυρίων παραταγμένων στρατιωτών που είχαν διασκορπιστεί στις πόλεις και στα χωριά ενός Βιετνάμ σκισμένου στα δύο. Γεννήθηκα στη σκιά αυτού του βεγγαλοστόλιστου ουρανού που τον κοσμούσαν φωτεινές γιρλάντες, που τον διέσχιζαν πύραυλοι και ρουκέτες. Η γέννησή μου είχε αποστολή να αντικαταστήσει τις ζωές που χάθηκαν. Η ζωή μου είχε καθήκον να συνεχίσει αυτή της μητέρας μου.
Η Ιστορία του Βιετνάμ, αυτή με κεφαλαίο Ι, ματαίωσε τα σχέδια της μητέρας μου. Πέταξε τα τονικά σημάδια των ονομάτων μας στο νερό όταν μας ανάγκασε να διασχίσουμε τον Κόλπο του Σιάμ, πριν από τριάντα χρόνια. Ξεγύμνωσε επίσης τα ονόματά μας από το νόημά τους, περιορίζοντάς τα σε ήχους ξένους όσο και παράξενους στη γαλλική γλώσσα.

Ένα συναρπαστικό γαϊτανάκι με άξονα την ψυχοθεραπεία είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του διάσημου Αμερικανού ψυχιάτρου και ψυχοθεραπευτή Ίρβιν Γιάλομ. Ο συγγραφέας αποκαλύπτει στο βλέμμα του κοινού τί συμβαίνει μέσα στο γραφείο αλλά και στη σκέψη των ψυχοθεραπευτών, τη ζωή τους, τις δυσκολίες τους, την ανθρώπινη υπόστασή τους. Το χιούμορ και η λεπτή ειρωνεία κυριαρχούν και εναλλάσσονται με δηκτικές περιγραφές εκπροσώπων του ψυχιατρικού κόσμου. Όσο όμως απομυθοποιούνται οι ψυχοθεραπευτές, η γοητεία της ψυχοθεραπείας αυξάνεται. Ο Γιάλομ την παρουσιάζει κάτω από νέο φως: είναι μια συντροφική πορεία προς την επίτευξη μιας αληθινής ανθρώπινης επαγής. Με κινηματογραφικό τρόπο, συνεχείς ανατροπές και αστυνομικό σασπένς, ο Γιάλομ αναλύει στο Ντιβάνι του τη σύγχρονη κοινωνία και τις ανθρώπινες σχέσεις

Ο “Βέρθερος” είναι νεανικό επιστολογραφικό μυθιστόρημα του Γκαίτε (1749-1832) που, μόλις εκδόθηκε, το 1774, γνώρισε τεράστια επιτυχία στη Γερμανία, μεταφράστηκε σύντομα σε πολλές γλώσσες και άσκησε μεγάλη επιρροή στη ζωή, τα ήθη και τη μόδα ακόμα της εποχής, αφού υπήρξε ακόμη και κοστούμι σε στυλ Βέρθερου. Έγινε αντικείμενο μίμησης και παρωδίας και έκανε αμέσως διάσημο τον εικοσιπεντάχρονο συγγραφέα του.
Ο “Βέρθερος”, σύμβολο του κινήματος Sturm und Drang (Θύελλα και Ορμή), προδρόμου του ρομαντισμού, είναι η απόλυτη έκφραση της ευαισθησίας και της αναζήτησης της ελευθερίας του εγώ, μέσα από τη σύγκρουση του ανεξέλεγκτου πάθους και της παραφοράς με τον περίγυρο και τις κοινωνικές συμβάσεις.
Ο Γκαίτε, που έζησε ανάλογες εμπειρίες με τον Βέρθερο, διέθετε τη θαυματουργή ικανότητα να ταυτίζεται με τον ήρωά του στα πάθη και ταυτόχρονα να γίνεται κριτής, παίρνοντας τις αναγκαίες αποστάσεις. Το μυθιστόρημα εξέφραζε ανησυχίες της νεολαίας πριν από την επανάσταση του 1789, στην ίδια ευθεία με τις αναζητήσεις συγγραφέων όπως ο Ρίτσαρντσον, ο Ρουσσώ και ο Λέσσινγκ, στους οποίους παραπέμπει άμεσα ο Γκαίτε.

« Ο Giacomo Casanova τού Seingalt, ο μεγάλος υπερρεαλιστής τού έρωτα. Ο υπέροχος αυτός εραστής κατέχει μια από τις υψηλότερες θέσεις στο προσωπικό μου Πάνθεον ανάμεσα σε άλλα μεγάλα είδωλά μου, όπως αίφνης ο Freud, ο Shakespeare, ο Μωάμεθ, ο Breton, ο Nietzsche, ο Whitman, ο Αισχύλος, ο κόμης του Lautréamont, ο Έγελος, ο Παν και η Αφροδίτη και άλλοι πολλοί και αγαπητοί. »
– A. EΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

Κυκλοφορεί στη νεοσύστατη σειρά “Βιβλίδια” των Εκδόσεων Άγρα, σε αυτόνομη έκδοση, το θαυμάσιο πεζογράφημα του Ανδρέα Εμπειρίκου από τον τόμο ΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΤΟΥ ΖΩΔΙΑΚΟΥ (Άγρα, 2018), όπου ο συγγραφέας-ποιητής επιδίδεται σε ένα απρόσμενο παιχνίδι ταυτοπροσωπιών.