ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Αυτό το εγχειρίδιο αποτελείται από απάνθισμα άρθρων επιλεγμένων από ένα περιοδικό που έβγαινε μόνο για τα μέλη της Ένωσης των Φίλων, με τίτλο “Γράμματα από το Λονδίνο” και το οποίο αργότερα πήρε την ονομασία “FORUM”. Ο Τζιράρντ Χέιβεν ήταν ο εκδότης και των δύο δημοσιευμάτων, γράφοντας άρθρα πάνω στις ιδέες του Τέταρτου Δρόμου και ο ίδιος. Υπάρχουν πενήντα περίπου από αυτά τα άρθρα τα οποία θα εκδοθούν σε βιβλίο που ήδη ετοιμάζεται.

Η γέννηση της σύγχρονης επιστήμης στην εποχή της επιστημονικής επανάστασης, από τον 16ο μέχρι τον 18ο αιώνα, σήμανε τον θάνατο της φυσικής και της κοσμολογίας του Αριστοτέλη από τα Στάγειρα (384–322 π.Χ.). Οι αριστοτελικές αντιλήψεις είχαν κυριαρχήσει επί αιώνες στην ανθρώπινη σκέψη, και η εξοικείωση με αυτές αποτελεί προϋπόθεση για την κατανόηση των αρχών της σύγχρονης επιστήμης. Η παρούσα ανθολογία μεταφρασμένων και σχολιασμένων χωρίων από τις αριστοτελικές πραγματείες φυσικής και κοσμολογίας παρουσιάζει με τα λόγια του ίδιου του Αριστοτέλη το γενικό εννοιολογικό πλαίσιο της φυσικής του και τις απόψεις του για τη σύσταση και τη δομή του σύμπαντος, για τη φύση των ουράνιων σωμάτων και τις αιτίες των κινήσεών τους, καθώς και για τη σχέση του μακρόκοσμου με τον μικρόκοσμο. Η εκτενής εισαγωγή περιέχει ένα λεπτομερές περίγραμμα της αριστοτελικής φυσικής και κοσμολογίας, και παρουσιάζει τις καταβολές τους στη σκέψη τού 6ου και 5ου αιώνα π.Χ. Η έκδοση απευθύνεται στους ιστορικούς της επιστήμης, της φιλοσοφίας και των ιδεών, στους κλασικούς φιλολόγους, αλλά και σε κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη και τις αρχές της σύγχρονης επιστήμης.

Ο Τζ. Κρισναμούρτι, ένας από τους πιο αγαπητούς και γνωστούς θρησκευτικούς δασκάλους του εικοστού αιώνα, συχνά δίδασκε στους μαθητές του ότι πρέπει να παρατηρούν την κατάσταση του κόσμου, με όλη του τη βία και τη σύγκρουση, αν θέλουν να καταλάβουν ποτέ τους εαυτούς τους. Το να γυρίζεις την πλάτη στα παγκόσμια γεγονότα σήμαινε για εκείνον ότι δεν είσαι ζωντανός απέναντι σε όσα έχει να διδάξει η ζωή.

Το βιβλίο Αντιμετωπίζοντας έναν κόσμο σε κατάσταση κρίσης παρουσιάζει μια συλλογή από ομιλίες που έδωσε ο Κρισναμούρτι για το πώς να ζεις σε δύσκολους και αβέβαιους καιρούς, καθώς και πώς να τους αντιμετωπίζεις. Το μήνυμά του σχετικά με την προσωπική ευθύνη και τη σημασία που έχει να είμαστε συνδεδεμένοι με τον ευρύτερο κόσμο παρουσιάζεται με έναν μη δογματικό και μη πολιτικό τρόπο. Άμεσο και αισιόδοξο, το βιβλίο αυτό θα βρει απήχηση στους σημερινούς αναγνώστες που ψάχνουν έναν καινούργιο τρόπο να καταλάβουν και να βρουν ελπίδα σε δύσκολους καιρούς.

Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να ασχοληθεί με τη φύση και την αληθινή σημασία του διαλογισμού και τη χρήση του σε πλατιά κλίμακα στη Δύση.

Τα Μαθήματα Θαυμάτων (Μ.Θ.) –το σύστημα αυτοεκπαίδευσης και πνευματικής σκέψης που διδάσκει την αγάπη και τη συγχώρεση– έχουν αιχμαλωτίσει τις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων. Εκεί που κάποτε κυριαρχούσαν ο φόβος και ο πόνος, τα Μαθήματα προσφέρουν εσωτερική γαλήνη και η θεραπευτική δύναμη του συμπαντικού τους μηνύματος παραμένει αξεπέραστη. Πολλοί μαθητές, όμως, αναφέρουν πως δυσκολεύονται να συλλάβουν τις αρχές τους ή να ακολουθήσουν τα μαθήματα. Έτσι, ακόμη κι αν αναζητούν την πνευματική ελευθερία που προσφέρουν τα μαθήματα, αφήνουν το βιβλίο, ελπίζοντας να το κατανοήσουν στο μέλλον.

Ο Alan Cohen, μαθητής των ΜΘ και δάσκαλος εδώ και περισσότερο από 30 χρόνια, παίρνει τις υψηλές ιδέες των Μαθημάτων και τις κατεβάζει στη γη, μέσα από 22 περιεκτικά και κατανοητά κεφάλαια. Γεμάτος από διασκεδαστικά παραδείγματα, ιστορίες και τρόπους εφαρμογής των Μαθημάτων στην καθημερινότητά μας, αυτός ο μοναδικός, φιλικός προς τον αναγνώστη οδηγός, είναι ανεκτίμητος τόσο σε νέους, όσο και σε παλαιούς μαθητές των ΜΘ.

Το Άσμα βλάστησε, όπως είναι φανερό, ανάμεσα σ’ ένα ποιμενικό λαό, το λαό της Παλαιστίνης είναι ένα γαμήλιο τραγούδι. Τα πρόσωπα που μας παρουσιάζει είναι η Νύφη, ο Άντρας – τους υποδύονται ίσως δυο πρωταγωνιστές – και ο Χορός από γυναίκες ή και άντρες. Τούτος χωρίζεται κάποτε σε δύο ημιχόρια που ρωτούν και ανταποκρίνουνται (λ.χ. VIII 9). Ο ρυθμός, τα κινήματα της ψυχής, περισσότερο από το λογικό συνειρμό, από τον οποίο δε θα έπρεπε να έχει κανείς πάρα πολλές απαιτήσεις, μας δείχνει πως το έργο απαρτίζεται από διάφορες μονάδες με λίγο – πολύ κυμαινόμενα όρια. (Απόσπασμα από τον πρόλογο της έκδοσης)

Ένα πολύ χρήσιμο βιβλίο για να μπορέσει ο αναγνώστης να δει τον ιστορικο-πολιτικό περίγυρο μέσα στον οποίο ζούσε ο Ουσπένσκυ και να διαμορφώσει έτσι μια σωστότερη εικόνα γι’ αυτόν και τον αγώνα που έκανε, όχι μόνο για να επιβιώσει αλλά και για να μετασχηματίσει σε μια θαυμαστή κοσμοθεωρία, τη φρικτή κατάσταση που τον περιτριγύριζε. Διαβάζοντας κανείς αυτά τα “Γράμματα”, διαπιστώνει επίσης ότι ο Ουσπένσκυ διέθετε μιαν ασυνήθιστη κριτική ικανότητα της τρέχουσας κατάστασης της εποχής του στη Ρωσία, γιατί έπαιρνε υπόψη του όχι μόνο το παρελθόν αλλά και τις επιπτώσεις των πραγμάτων στο μέλλον. “Η ιστορία” έλεγε, “δεν είναι μόνον ιστορία του παρελθόντος, αλλά επίσης ιστορία του μέλλοντος”.

Ο τόμος αυτός είναι καρπός έντεκα συναντήσεων και συζητήσεων του Σταύρου Ζουμπουλάκη με τον Στρατή Μπουρνάζο. Οι δυο συνομιλητές συμφώνησαν εξαρχής να συζητήσουν, χωρίς συμβατικότητες, για θέματα που τους απασχολούν.

Άλλαξε τον εαυτό σου
και μ’ αυτήν ακριβώς την αλλαγή
θα έχεις αλλάξει και ένα κομμάτι του κόσμου

– OSHO

To Εξουσία, Πολιτική και Αλλαγή απορρίπτει την κοινή άποψη ότι «η εξουσία διαφθείρει» και, αντιθέτως, διατείνεται ότι αυτοί που αναζητούν την εξουσία είναι ήδη διεφθαρμένοι: Από τη στιγμή που θα πετύχουν τον στόχο τους, η διαφθορά τους απλώς βρίσκει την ευκαιρία να εκφραστεί. Αυτός είναι και ο λόγος που ακόμη και όσοι αναζητούν την εξουσία για να επιφέρουν ριζοσπαστικές αλλαγές, τόσο συχνά αποτυγχάνουν, ακόμη και αν έχουν τις καλύτερες προθέσεις.

Η ιστορία του εργατικού κινήματος αφηγείται με λεπτομέρειες τις διαφωνίες, τις διαμάχες και τις αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους μαρξιστές και τους αναρχικούς. Οι οπαδοί των δύο ρευμάτων δεν παραλείπουν να καταπιάνονται με θεωρητικά ή ιστοριογραφικά κείμενα με τα οποία καταγγέλλουν τις αθλιότητες του αντιπάλου. Ορισμένοι από αυτούς κατέληξαν να είναι ειδικοί σε αυτήν τη διαδικασία ηθικής «εκτέλεσης» του άλλου. Στον αντίποδα βρίσκεται το βιβλίο των Ολιβιέ Μπεζανσενό και του Μικαέλ Λεβύ:

“Το αντικείμενο του βιβλίου μας είναι ακριβώς το αντίθετο…

Σε μια εποχή που όλοι αναζητούμε την ψευδαίσθηση της ευτυχίας, η φιλοσοφία των Στωικών μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να μείνουμε πιστοί στις ουσιαστικές αρχές μας για να νιώσουμε αληθινά ελεύθεροι.

“Εμείς δε χρησιμοποιούσαμε τον όρο «αποκέντρωση». Προτιμούσαμε το «επανατοπικοποίηση». Συνδέαμε τον τόπο εγκατάστασής μας με τον «ου τόπο». Την ουτοπία που ξέραμε ότι δεν υπήρχε κάπου και που θα έπρεπε να τη δημιουργήσουμε. «Να δημιουργήσουμε τον κόσμο μας, μέσα στον κόσμο που θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας».
Ήταν το σύνθημά μας. Επιστροφή, αλλά όχι προς τα πίσω! Επιστροφή… προς τα μπρος! Ήταν το άλλο σύνθημά μας. […] Για εμάς ένας άλλος κόσμος δεν είναι μόνο εφικτός, είναι ΥΠΑΡΚΤΟΣ.”

Αποκωδικοποιώντας τον αρχαίο μύθο! Σε ξάφνιασε ποτέ ο εαυτός σου; Ετοιμαστείτε να περάσετε υπέροχα γιατί αυτό το βιβλίο γράφτηκε για εσάς.

Έχω γράψει εκτεταμένες περιγραφές της μαθητείας μου δίπλα σε έναν Μεξικανό Ινδιάνο μάγο, τον δον Χουάν Μάτους. (. . .) Αυτό το έργο ασχολείται με την κυριαρχία της συνείδησης που αποτελεί μέρος των διδασκαλιών του για την αριστερή πλευρά, των διδασκαλιών που χρησιμοποίησε προκειμένου να με προετοιμάσει για την εκπληκτική εκείνη ενέργεια: να πηδήξω στην άβυσσο.

Μπορείς να νικήσεις τους φόβους σου. Ο Osho μας δείχνει τον δρόμο.

Πρόλογος: Διονύσης Π. Σιμόπουλος, Επίτιμος διευθυντής Ευγενιδείου Πλανηταρίου

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΝΟΥ είναι μια βαθιά βουτιά στον δημιουργικό νου, αυτόν που μας ξεχωρίζει από όλα τα άλλα έμβια όντα. Σ’ έναν κόσμο που αλλάζει με ταχείς ρυθμούς, μόνο ένα πράγμα μάς επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ολοένα επιταχυνόμενες αλλαγές. Κι αυτό είναι η γνωστική ευελιξία.

Σε αυτό το συναρπαστικό βιβλίο, οι Anthony Brandt (συνθέτης) και David Eagleman (νευροεπιστήμονας) διερευνούν τα όρια της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Επιχειρούν να απαντήσουν σε ένα πολύ σημαντικό ερώτημα. Tι υπάρχει στο κέντρο της ανθρώπινης ικανότητας –αλλά και θέλησης– για δημιουργία; Η εξερεύνηση των επινοήσεων της ανθρώπινης κοινωνίας, σε συνδυασμό με τις τελευταίες ανακαλύψεις για τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου, θα μας βοηθήσουν να ανακαλύψουμε άγνωστες πτυχές ενός τόσο αναπόσπαστου μέρους του εαυτού μας. Το ντοκιμαντέρ The Creative Brain που βασίζεται στο βιβλίο, προβάλλεται στο Netflix.

Για να ταξιδέψουμε στη “Δύναμη του Τώρα”, θα χρειαστεί να αφήσουμε πίσω μας τον αναλυτικό μας νου. Από την αρχή του βιβλίου, ανεβαίνουμε με ταχύτητα σε ένα πολύ μεγαλύτερο υψόμετρο, όπου αναπνέει κανείς πιο ελαφρύ αέρα, τον αέρα της πνευματικότητας. Παρόλο που το ταξίδι παρουσιάζει πολλές προκλήσεις, ο Έκχαρτ Τόλε, για να μας καθοδηγήσει, χρησιμοποιεί απλή γλώσσα και γραφή σε μορφή ερωταποκρίσεων.

Ποιος άνθρωπος είναι ελεύθερος και ποιος δούλος; Πώς μπορούμε να ζήσουμε μια καλή ζωή; Πότε τα πράγματα κι οι καταστάσεις γίνονται αφέντες του εαυτού μας;

Το σώμα μας, η υγεία μας, το σπίτι κι η περιουσία μας δεν είναι δικά μας, υποστηρίζει ο Επίκτητος. Δεν βρίσκονται κάτω απ’ τον δικό μας έλεγχο και, επομένως, όταν επιθυμούμε κάποιο απ’ αυτά τα πράγματα, επιθυμούμε κάτι που δεν εξαρτάται από εμάς. Κι ο άνθρωπος που επιθυμεί πράγματα που δεν εξαρτώνται από τον ίδιο δεν μπορεί παρά να είναι ένας δούλος.

«Καθάρισε τις ιδέες σου, ώστε να μη δεθεί πάνω σου κάτι που δεν είναι δικό σου, να μην αναπτυχθεί μαζί σου κάτι ξένο, και να μη λυπηθείς αν φύγει από σένα. Και λέγε εξασκούμενος καθημερινά, όπως εξασκείσαι στο γυμναστήριο, όχι ότι κάνεις φιλοσοφία, αλλά ότι προσπαθείς να κερδίσεις την ελευθερία σου. Γιατί αυτή είναι η πραγματική ελευθερία».