ΙΓΚΛΕΤΟΝ ΤΕΡΙ (EAGLETON TERRY)

Είναι γενικά αποδεκτό ότι ένα μεγάλο τμήμα του μαρξιστικού έργου έχει φιλοσοφική ταυτότητα, αλλά από την άλλη ο ίδιος ο Μαρξ κρατούσε μια απόλυτα περιφρονητική στάση προς τη φιλοσοφική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Στην περίφημη ενδέκατη θέση του στον Φόυερμπαχ δήλωσε, “Οι φιλόσοφοι έχουν μέχρι τώρα ερμηνεύσει τον κόσμο με διάφορους τρόπους, το ζήτημα, όμως, είναι να τον μεταβάλλουμε”.

Γραμμένο από έναν καταξιωμένο και εμβριθή στοχαστή, το μελέτημα αυτό περιστρέφεται γύρω από τη φύση και τις λειτουργίες του χιούμορ. Γιατί γελάμε; Τι πρέπει να συμπεράνουμε από τις ποικίλες μορφές γέλιου, από το ξεκάρδισμα και το κακάρισμα έως τον καγχασμό και το χάχανο; Είναι το χιούμορ ανατρεπτικό ή, αντίθετα, εκτονώνει απλώς τις εντάσεις; Μπορούμε να ορίσουμε το «πνευματώδες χιούμορ»;

Η μελέτη του Eagleton, γεμάτη διαφωτιστικές ιδέες και πολλά εξαιρετικά αστεία, εξετάζει κριτικά διάφορες γνωστές θεωρίες περί χιούμορ, μεταξύ των οποίων την άποψη ότι πηγάζει από την ασυνάφεια, καθώς και τη θεωρία που υποστηρίζει ότι το χιούμορ αντικατοπτρίζει μια σχεδόν σαδιστική μορφή ανωτερότητας έναντι των άλλων. Αντλώντας από ένα ευρύ φάσμα λογοτεχνικών και φιλοσοφικών πηγών, από τον Αριστοτέλη και τον Θωμά τον Ακινάτη έως τον Χομπς, τον Φρόιντ και τον Μπαχτίν, ο συγγραφέας αναζητά τους κρυφούς ψυχαναλυτικούς μηχανισμούς πίσω από το χιούμορ και ερμηνεύει την κοινωνική και πολιτική του εξέλιξη ανά τους αιώνες.