GUTENBERG

Τα νεανικά έργα του Gustave Flaubert (1821-1880), που τοποθετούνται χρονικά από τα δεκατέσσερα ως τα δεκαοχτώ του χρόνια, αναδεικνύουν το γοτθικό και μακάβριο στοιχείο ως ιδιαίτερη συνιστώσα της σκέψης και της ευαισθησίας του νεαρού συγγραφέα, που έζησε την παιδική του ηλικία στο νοσοκομείο όπου χειρουργούσε ο γιατρός πατέρας του.
Ωστόσο η εμμονή στο βίωμα του θανάτου και στην αλληγορική θεματοποίησή του ενισχύεται από το ρομαντικό κλίμα της εποχής: πόνος, δάκρυα, φαντάσματα, ερείπια, σκελετοί. Έτσι, το φανταστικό συναιρείται με τη μεταφυσική με τρόπο ίσως αρκετά ανεπεξέργαστο ακόμη αλλά ιδιαιτέρως ποιητικό και θεατρικό, στοιχείο που διακρίνεται στα έργα της ωριμότητας: “Μαντάμ Μποβαρί”, “Αισθηματική αγωγή”, “Σαλαμπό” και άλλα.

Μια απότομη προσγείωση ενός αεροπλάνου που εκτελεί την πτήση Παρίσι-Νέα Υόρκη˙ ένα ανεξήγητο σβήσιμο της οθόνης της τηλεόρασης και όλα χάνουν τον λογικό τους ειρμό. Σ’ ένα διαμέρισμα στο Μανχάταν, πέντε άνθρωποι πασχίζουν να καταλάβουν τι ακριβώς σημαίνουν τα πρωτόγνωρα γεγονότα που εκτυλίσσονται γύρω τους.
Ο Ντον ΝτεΛίλο άρχισε να γράφει τη “Σιωπή” το 2018, ωστόσο η ατμόσφαιρα του έργου αποπνέει την ερήμωση που επικράτησε στους δρόμους της Αμερικής, και όχι μόνο, στη διάρκεια των μέτρων για τον έλεγχο του Covid-19. Ο μεγαλύτερος ίσως εν ζωή Aμερικανός συγγραφέας μας παρασέρνει στο σκοτεινό σπήλαιο των φόβων που γεννούν η επιστήμη, η τεχνολογία και ο έλεγχός τους από εξουσίες που ο άνθρωπος δεν γνωρίζει. Οι προβλέψεις του για την αντίδραση της κοινωνίας ηχούν προφητικές όσο ποτέ.

Έχω συχνά συλλογιστεί πόσο σοφές είναι οι ρήσεις του Γκαίτε στις συζητήσεις του με τον Έκερμαν. Έχω όμως επίσης συχνά συλλογιστεί πόσες ρήσεις εξίσου σοφές έχω ακούσει στη ζωή μου, σε συζητήσεις με ανθρώπους οι οποίοι, αν και ευφυείς, δύσκολα θα μπορούσαν να συναγωνιστούν τον Γκαίτε.
Και οι ιδέες όμως είναι συνηθισμένες, ακόμη και οι λαμπρές ιδέες. Ο κόσμος είναι ασφυκτικά γεμάτος από ιδιοφυίες του καθημερινού. Μόνο όταν το καθημερινό γίνει καθολικό, μέσω μιας έντονης προσήλωσης στην καθολικότητα, μέσω μιας εμβάθυνσης σ’ αυτήν ικανής να οδηγήσει σε συνέπειες και πορίσματα, κατακτάται το δικαίωμα εισόδου στα ανάκτορα του μέλλοντος.
Σε θέση Επιμέτρου, μελέτημα του Richard Zenith σε μετάφραση Μαρίας Παπαδήμα.

Βερολίνο, 1923: ο τρελός πληθωρισμός οδηγεί τα μεσαία στρώματα στα πρόθυρα της πείνας. Η επιθετικότητα της ακροδεξιάς μεγαλώνει. Ο νεαρός Βόλφγκανγκ Πάγκελ, αξιωματικός στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, άνεργος πλέον, προσπαθεί να επιβιώσει ρισκάροντας τα πάντα στο καζίνο και στη ζωή. Το αριστούργημα του hans Fallada πρώτη φορά στα ελληνικά.