ECONOMY & POLITICS

Αυτή η σύντομη σκιαγράφηση αποκλειστικό σκοπό έχει να προσφέρει έναν γενικό προσανατολισμό σ’ όσους δεν έχουν καμία απολύτως επαφή με το χρηματιστήριο. Έτσι, σχεδόν τίποτα δεν θα το θεωρήσουμε γνωστό εκ των προτέρων. Στο κείμενο που ακολουθεί μένουμε σε τούτο τον στόχο, γι’ αυτό και σκόπιμα αποφεύγουμε να εκφράσουμε οποιαδήποτε αρνητική κρίση.

Άλλωστε, η κριτική που ασκείται από ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού στους όρους με τους οποίους λειτουργεί σήμερα το χρηματιστήριο είναι πρακτικά αναποτελεσματική. Κι αυτό γιατί σε μεγάλο βαθμό χαρακτηρίζεται από μια τεράστια επιπολαιότητα: αναζητά τα προβλήματα εκεί όπου θα τα έβρισκε κανείς μόνο και μόνο επειδή δεν κατανοεί αυτά τα πράγματα ή επειδή θίγονται τα συμφέροντά του.

Η ίδια επιπολαιότητα ευθύνεται και για την εξαιρετικά επικίνδυνη ιδέα ότι ένας θεσμός όπως το χρηματιστήριο συνιστά εκ φύσεως ένα είδος «συνωμοτικής λέσχης» με σκοπό το ψεύδος και την απάτη σε βάρος του έντιμου εργαζόμενου λαού κι επομένως ότι πρέπει -και ότι μπορεί- με κάποιον τρόπο να καταργηθεί.

Όμως τίποτα δεν απειλεί περισσότερο ένα εργατικό κίνημα, προς το οποίο πρωτίστως απευθύνονται αυτές οι γραμμές, όσο το να τίθενται -λόγω άγνοιας των πραγματικών συνθηκών- ανεδαφικοί στόχοι.

Σήμερα, τον 21ο αιώνα, η τρομοκρατία σχεδόν αποτελεί μια σταθερά του κόσμου μας: δεν υπάρχει μέρα που στο ένα ή το άλλο σημείο του πλανήτη να μη γίνεται μια μικρή ή μεγάλη τρομοκρατική επίθεση, της οποίας ο αντίκτυπος να μην είναι δυνητικά αισθητός ακόμα και στο σύνολο της διεθνούς κοινότητας. Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη σηματοδότησαν για πολλούς την αφετηρία μιας νέας εποχής στο ιστορικό γίγνεσθαι, και στις μέρες μας χιλιάδες άνθρωποι στη Μέση Ανατολή, την Αφρική αλλά και στην Ευρώπη χάνουν τη ζωή τους ή πλήττονται από ενέργειες που χαρακτηρίζονται τρομοκρατικές.

Όμως η τρομοκρατία δεν είναι φαινόμενο του καιρού μας. Είναι παλιά όσο κι η ανθρώπινη ιστορία. Τον 1ο αιώνα π.Χ. ο ρωμαίος πατρίκιος Κλώδιος Πούλχερ χρησιμοποιούσε συμμορίες φονιάδων για να εκφοβίζει τους αντιπάλους του. Οι μουσουλμάνοι Ασσασίνοι του 12ουαιώνα σκότωναν και τρομοκρατούσαν τους εχθρούς τους. Κατά τη Γαλλική Επανάσταση, οπότε εμφανίζεται και ο όρος τρομοκρατία, επιβάλλεται ένα καθεστώς τρόμου. Τον 19ο αιώνα στην τρομοκρατία κατέφυγαν ρώσοι επαναστάτες που αγωνίζονταν για το όραμα του σοσιαλισμού, αλλά και ευρωπαίοι αναρχικοί ταγμένοι στην κατάργηση κάθε εξουσίας. Οι αμερικανοί εργάτες τη χρησιμοποίησαν ως φόβητρο προς τους βιομηχάνους, ενώ οι γερμανοί φασίστες προλείαναν με αυτήν το έδαφος για να καταλάβουν την εξουσία. Τόσο οι σιωνιστές όσο και οι Άραβες χρησιμοποίησαν τρομοκρατικές μεθόδους στην προσπάθειά τους να ιδρύσουν κράτη στην Παλαιστίνη. Κι ακόμη, διάφορες παραθρησκευτικές κινήσεις τρέφουν την ελπίδα ότι με πράξεις τρομοκρατίας θα επισπεύσουν την Αποκάλυψη. Η ανάλυση του Ράνταλ Λω βασίζεται σε τρεις βασικές προσεγγίσεις της τρομοκρατίας: ως τακτικής, ως στρατηγικής και ως γλωσσικής ή κοινωνικής κατασκευής, εντάσσοντας το τρομοκρατικό συμβάν στα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενά του. Αποσκοπεί στο να προσφέρει στον αναγνώστη μια κατανοητή και περιεκτική ιστορία της τρομοκρατίας, στην οποία παρουσιάζονται τόσο οι κεντρικοί δρώντες και οι μείζονες οργανώσεις όσο και οι σημαντικότερες πολιτικές, κοινωνικές, πολιτισμικές, θρησκευτικές και οικονομικές παράμετροι που έδωσαν νόημα στις πράξεις τους. Με άλλα λόγια, το βιβλίο συνυφαίνει την ιστορία της τρομοκρατίας με την ιστορία των κοινωνιών που τη γέννησαν.