HISTORY & GEOGRAPHY

Οι ευωδιές των κήπων της μινωικής Κνωσού μαγεύουν έναν αιγύπτιο ταξιδευτή· ο Ριχάρδος ο Στυμπαλιώτης αφήνει τη δουλειά στον γρίπο για να καλλιεργήσει ένα ζευγάρι γης στα ερημωμένα από την πανώλη Γιοφυράκια· στον πολιορκούμενο Χάνδακα, καθώς ο Μαρκαντώνιος Φόσκολος γράφει τους τελευταίους στίχους του Φορτουνάτου, ένας μαθητευόμενος ζωγράφος εγκαταλείπει την Κρήτη τουρκονίκητη και φονοσκλαβωμένη· στο Μεγάλο Κάστρο του μεσοπολέμου η κυρά-Γιασιμίνα δακρύζει χαϊδεύοντας το κλειδί του σπιτιού που άφησε στα Κριτζαλιά της Ιωνίας… Αυτοί είναι ορισμένοι από τους πρωταγωνιστές των δώδεκα αφηγημάτων, στα οποία αρχαιολόγοι, ιστορικοί, φιλόλογοι και ιστορικοί της τέχνης ανασυνθέτουν στιγμιότυπα από την ζωή στην Κρήτη, από τα μινωικά χρόνια έως τη μικρασιατική καταστροφή. Σε ένα σκηνικό γνωστό από την ιστορική έρευνα κινούνται πρόσωπα, τις περισσότερες φορές επινοημένα, και παρουσιάζονται καταστάσεις, άλλοτε καθημερινές κι άλλοτε απρόσμενες, που οι συγγραφείς εμπνεύστηκαν μετά από συστηματική έρευνα των διαθέσιμων πηγών. Κάθε αφήγηση συνοδεύεται από εισαγωγή στην αντίστοιχη ιστορική εποχή και τεκμηρίωση. Στόχος του τόμου είναι να γνωρίσει το ευρύτερο κοινό βασικές πηγές και κεντρικά προβλήματα της ιστορικής έρευνας, όχι με το ύφος και τις μεθόδους του εγχειριδίου αλλά με την αμεσότητα του αφηγήματος.

Ποιοι βοήθησαν τον Χίτλερ να καταλάβει την εξουσία; Ποιοι αποτελούσαν τον στενό κύκλο του; Ποιοι του ασκούσαν τη μεγαλύτερη επιρροή; Ποια προνόμια απολάμβαναν; Τι απέγιναν μετά το τέλος του πολέμου;
Η ιστορικός Heike B. Görtemaker καταρρίπτει τον μύθο του «μοναχικού» Χίτλερ. Παρουσιάζει άγνωστα μέχρι σήμερα ντοκουμέντα που αποδεικνύουν ότι ήδη από τη δεκαετία του 1920 ο Χίτλερ είχε πάντα ανθρώπους που φρόντιζαν την εικόνα του και του εξασφάλιζαν χρήματα και «υψηλούς» συμμάχους σε διάφορες χώρες. Μας μεταφέρει στο πολυτελές ορεινό καταφύγιό του και παρακολουθεί την καθημερινότητα της «Αυλής» του.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον ρόλο των γυναικών της «Αυλής», στην πανίσχυρη Μάγκντα Γκέμπελς, στην αδελφή του Νίτσε, στην κόρη του Βάγκνερ και στις πολύ νεαρές ερωμένες του «Φύρερ»: από την ανιψιά του μέχρι την Εύα Μπράουν.

Πώς συντίθεται μια μυθική αφήγηση και γιατί κυριαρχεί επί άλλων παράλληλων αφηγήσεων; Πώς μπορούν να ερμηνευθούν οι ποικίλες εκδοχές ενός μύθου; Υπάρχει κάποιος πυρήνας ιστορικής αλήθειας στις αντιφατικές παραδόσεις; Ο Σάραπις είναι θεός της Ελλάδας ή της Αιγύπτου, νέος ή αρχαίος, προγονικός ή ξένος;

Οι μύθοι της αρχαιότητας, ακόμα κι όταν τελικά αποκτούσαν γραπτή εκδοχή, απεμπολούσαν συστηματικά το στοιχείο της στατικότητας και συνέχιζαν να αναπτύσσονται, με προσθήκες, αφαιρέσεις και επεξεργασία ορισμένων κλάδων του αφηγηματικού τους κορμού. Η παρούσα μελέτη εστιάζει στα υλικά από τα οποία πλάθεται ένας μύθος και στους τρόπους με τους οποίους αυτά εξυφαίνονται, ώστε να αποτελέσουν πειστικές εξηγητικές εκδοχές της εκάστοτε σύγχρονής τους ιστορικής πραγματικότητας. Ο Σάραπις, ένας θεός που γεννήθηκε στην αυγή των ελληνιστικών χρόνων μαζί με το πτολεμαϊκό βασίλειο, δεν εξετάζεται ως μια ήδη διαμορφωμένη θεϊκή μορφή με ορισμένες ποιότητες και καθορισμένο λατρευτικό τυπικό. Στόχος του βιβλίου είναι να παρουσιαστεί ο τρόπος με τον οποίο σταδιακά συγκροτήθηκε η προσωπικότητα του θεού κατά τον 3ο αιώνα π.Χ., στα χρόνια δηλαδή που τέθηκαν οι θεολογικές και τελετουργικές βάσεις της λατρείας, προτού κατακλύσει τον ελληνορωμαϊκό κόσμο.