LITERATURE

«Είναι η υποταγή», είπε απαλά ο Ρεντιζέ. «Η ανατρεπτική και απλή ιδέα, που ως τότε δεν είχε ποτέ εκφραστεί με τόση δύναμη, ότι το απόγειο της ανθρώπινης ευτυχίας έγκειται στην απόλυτη υποταγή. Πρόκειται για μια ιδέα που θα δίσταζα να παρουσιάσω στους ομόθρησκούς μου, που ίσως να την έκριναν βλάσφημη, όμως για μένα υπάρχει μια σχέση μεταξύ της απόλυτης υποταγής της γυναίκας στον άντρα, όπως την περιγράφει η Ιστορία της Ο, και της υποταγής του ανθρώπου στον Θεό, όπως τη θεωρεί το ισλάμ».

Σε μια Γαλλία αρκετά κοντινή στη σημερινή, ένας άντρας ακολουθεί πανεπιστημιακή καριέρα. Η διδασκαλία τον ενδιαφέρει ελάχιστα, προσδοκά μια βαρετή αλλά ήρεμη ζωή, μακριά από τα μεγάλα ιστορικά δρώμενα. Ωστόσο, οι δυνάμεις που δρουν στη χώρα έχουν διασπάσει το πολιτικό σύστημα, επιφέροντας τελικά την κατάρρευσή του. Αυτή η ενδόρρηξη χωρίς αναταράξεις, χωρίς αληθινή επανάσταση, εξελίσσεται σαν εφιάλτης.
Το ταλέντο του συγγραφέα, η οραματική του δύναμη, μας παρασύρουν σε ένα αμφίσημο και ολισθηρό έδαφος? το βλέμμα του στον γηράσκοντα πολιτισμό μας κάνει να συνυπάρχουν σε αυτό το μυθιστόρημα ποιητικές διοράσεις, κωμικές σκηνές και μια μοιρολατρική μελαγχολία.

Ένας συναρπαστικός πολιτικός και ηθικός μύθος.

To 1941, ο Αμερικανός δημοσιογράφος Βάριαν Φράι φτάνει στη Μασσαλία για μια φαινομενικά ακατόρθωτη αποστολή: να φυγαδεύσει, με ελάχιστα μέσα, Eβραίους καλλιτέχνες και συγγραφείς, την ώρα που οι στρατιές του Χίτλερ κατακτούν την Ευρώπη. Ανάμεσά τους ο Αντρέ Μπρετόν, ο Μαρκ Σαγκάλ, η Χάνα Άρεντ, ο Μαξ Ερνστ και ο Χάινριχ Μαν. Ο Φράι επί έναν χρόνο, με κίνδυνο της ζωής του, μπλεγμένος και σε τις προσωπικές του ιστορίες, εκδίδει πλαστά έγγραφα και δημιουργεί ένα κρυφό δίκτυο διάσωσης, παρακάμπτοντας τα εμπόδια των γαλλικών Αρχών αλλά και του προξενείου της χώρας του. Στην πορεία θα κληθεί να επιλέξει ανάμεσα στην ηθική αποστολή και την προσωπική του ευτυχία.

Ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε μια άγνωστη αληθινή ιστορία, «γραμμένο εξαίσια και άψογα τεκμηριωμένο» (Publishers Weekly) από την Αμερικανίδα Τζούλι Όριντζερ (γενν. 1973).

Τη «Φύση Γυμνή» την αφουγκράστηκα. Είναι μια θεολογική αφήγηση: αν ο κόσμος και τα ζώντα πλάσματα είναι δημιουργήματα μιας θεότητας, τότε αναγκαστικά κάθε αφήγηση είναι το ίδιο.

Εκείνες οι χάλκινες βέρες θα καθόριζαν τη μοίρα ολωνών! Ιδίως του Φάνη. Του έβδομου παιδιού έπειτα από έξι κορίτσια, από τα οποία, τα τέσσερα έχασαν το φως του κόσμου προτού το αντικρίσουν…

Προστάτης της οικογένειας μόλις στα δέκα του, παίρνει στη μικρή του πλάτη όλο το βάρος της ευθύνης. Γίνεται άνδρας πριν αγγίξει καν την εφηβεία. Κι αργότερα, στα δεκαέξι του, προστάτης τώρα πέντε γυναικών, μέσα από συνθήκες αντίξοες καταφέρνει να κατακτήσει την τέχνη της Τυπογραφίας και να κερδίσει την αγάπη των γύρω του με τον συγκινητικό του αγώνα για επιβίωση και με τις αφειδώλευτες καλοσύνες του. Όμως κακοί άνεμοι τον φυσάνε καταπρόσωπο. Η μοίρα, σκληρή, καραδοκεί. Θα γευτεί την αχαριστία και την απογοήτευση από ανθρώπους που πίστεψε κι ευεργέτησε. Από το ίδιο του το αίμα. Θα λυγίσει, μα δεν θα τον γονατίσει η απανθρωπιά. Είναι γεννημένος πολεμιστής…
Τελικά εκείνες οι ΧΑΛΚΙΝΕΣ ΒΕΡΕΣ θα καταφέρουν να αλλοιώσουν με τη μυστηριακή θαμπάδα τους το σχήμα της ζωής όλων…
`Αραγε θα το μάθαινε ποτέ κανείς;

Ο Alejandro Zambra με το καινούργιο του μυθιστόρημα εισβάλλει στον κόσμο της ποίησης, και κατ’ επέκταση, των ποιητών.

Σε μια πανικόβλητη πόλη, που ζει και κινείται υπό την απειλή τρομοκρατικών χτυπημάτων, όπου όλοι και όλες παρακολουθούνται με κάμερες και όπου η πραγματικότητα αρκετά συχνά δεν είναι αυτή που δείχνει, ο δεκαεννιάχρονος φοιτητής Άλεκ βιντεοσκοπεί άθελά του τη δολοφονία ενός συμφοιτητή του από τις Αρχές. Η Σιμόν, η αινιγματική συμφοιτήτριά του που βρίσκεται μαζί του εκείνη τη στιγμή, εξαφανίζεται χωρίς να αφήσει ίχνη.

Το βίντεο του Άλεκ εκθέτει τις Αρχές, οι οποίες αναζητούν αυτόν που το τράβηξε. Ο πατέρας του, που εργάζεται στην εταιρεία τηλεπικοινωνιών της πόλης, ανακαλύπτει συμπτωματικά τι συμβαίνει και για πρώτη φορά στη ζωή του αναρωτιέται για το τι πρέπει να κάνει.
Ποια είναι η αλήθεια; Ποιος είναι ο «εχθρός»; Ποιος βρίσκεται πίσω από όλες αυτές τις ενέργειες που σκορπούν τρόμο; Μήπως η στάση της Ρόζας, της μικρής αδερφής του Άλεκ, είναι η μόνη που γεννά μια ελπίδα;

Το νεανικό μυθιστόρημα Χνότα στο τζάμι, που βράβευτηκε με Κρατικό Βραβείο, είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Μέσα από σασπένς και συνεχείς ανατροπές, ο αναγνώστης προσπαθεί κι αυτός μαζί με τον ήρωα να αναζητήσει την αλήθεια. Και παρόλο που νιώθει να παρακολουθείται βιώνοντας διαρκώς μια ατμόσφαιρα φόβου, ίσως τελικά να τη βρει.

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΒΡΑΒΕΙΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΔΙΑΒΑΖΩ

Η Αφρική ήταν και είναι το μεγαλύτερο «σχολείο» για τον Άνθρωπο! Εκεί, με όλες τις αισθήσεις του, θα αντιληφθεί την πορεία του Κόσμου τους τελευταίους πέντε τουλάχιστον αιώνες. Στην αφρικανική σαβάνα, την τροπική ζούγκλα, εκεί ανάμεσα στην πανδαισία χρωμάτων, ήχων, οσμών, σε τοπία μαγικά, σε άγρια ζώα, σε πολύβουες πόλεις και χωριά που άνθρωποι και ζώα στοιβάζονται σε λασποκαλύβες και νερόλακκους, θα συναντήσει κάποιος τον Άνθρωπο να πορεύεται μαζί με τον Θεό στο σύντομο μονοπάτι της ζωής του, πάντα με αξιοπρέπεια και αισιοδοξία, ελπίζοντας ότι κάποτε θα σταματήσει το πλιάτσικο του Τρίτου Κόσμου σε όφελος των «δυνατών» της Γης.

Εκείνος που θα περπατήσει το κόκκινο χώμα της σαβάνας θα συνειδητοποιήσει την μεγάλη του «τύχη» να μην αποτελεί κομμάτι ενός κόσμου που το ζητούμενο της καθημερινότητας είναι οι θερμίδες που θα τον κρατήσουν ζωντανό, αλλά ταυτόχρονα θα γεννηθούν στο μυαλό και την ψυχή του πολλές σκέψεις κυρίως για την υποκρισία και την απανθρωπιά όλων εκείνων που ορίζουν τη ζωή του.

Η Ειρήνη ήθελε να γίνει όμορφη για ν’ αποκτήσει δικαίωμα στον έρωτα, και τα κατάφερε. Κυνήγησε το όνειρο ενός άντρα και δοκιμάστηκε σκληρά μέχρι να γίνει η ελπίδα της πραγματικότητα κι ο έρωτάς της ταξίδι ευτυχίας στο χώρο του φαινομενικού. Όταν ήρθαν οι δυσκολίες όμως, όταν τα άγχη και οι αλήθειες την έπνιξαν, η ωραία εμφάνισή της δε στάθηκε ικανή να σταματήσει την απόρριψη, τη μοναξιά και την αληθινή ασχήμια της ζωής. Πόση αξία έχουν άραγε οι άνθρωποι, τα συναισθήματα και οι καταστάσεις, όταν φορούν κραγιόν για να υπάρξουν;

«Κοίταξε στον καθρέφτη. Η Ειρήνη είχε ανάγκη να πει ένα αντίο στη Δάφνη, την όμορφη Δάφνη, που είχε καταφέρει να ξεγελάσει για λίγο την κακή της μοίρα. Μέσα απ’ αυτήν είχε καταφέρει να κερδίσει θαυμασμό, αναγνώριση, έρωτα κι έναν άντρα που χρόνια ονειρευόταν. Δεν κατάφερε όμως να νικήσει την αληθινή ασχήμια της τύχης αυτής, που την είχε σφραγίσει αρνητικά απ’ την ώρα που γεννήθηκε».

Οι συνεντεύξεις που επέλεξα να συμπεριλάβω στο “Χωρίς μαγνητόφωνο” καλύπτουν χρονικά μια τριακονταετία παραχωρήθηκαν από σημαντικούς λογοτέχνες λίγο πριν ή λίγο μετά την έκδοση κάποιου βιβλίου τους, και οι περισσότερες δημοσιεύτηκαν στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, όταν η κυκλοφορία της, σε σύγκριση με τις πωλήσεις των σημερινών φύλλων, ήταν…αστρονομική. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, το περιεχόμενό τους δεν εξαντλείται σε ζητήματα λογοτεχνίας, αλλά αγκαλιάζει και την εκάστοτε επικαιρότητα, μέσα από τα σχόλια που καλούνται να κάνουν οι συγγραφείς γι’ αυτήν.