LITERATURE

Μια απότομη προσγείωση ενός αεροπλάνου που εκτελεί την πτήση Παρίσι-Νέα Υόρκη˙ ένα ανεξήγητο σβήσιμο της οθόνης της τηλεόρασης και όλα χάνουν τον λογικό τους ειρμό. Σ’ ένα διαμέρισμα στο Μανχάταν, πέντε άνθρωποι πασχίζουν να καταλάβουν τι ακριβώς σημαίνουν τα πρωτόγνωρα γεγονότα που εκτυλίσσονται γύρω τους.
Ο Ντον ΝτεΛίλο άρχισε να γράφει τη “Σιωπή” το 2018, ωστόσο η ατμόσφαιρα του έργου αποπνέει την ερήμωση που επικράτησε στους δρόμους της Αμερικής, και όχι μόνο, στη διάρκεια των μέτρων για τον έλεγχο του Covid-19. Ο μεγαλύτερος ίσως εν ζωή Aμερικανός συγγραφέας μας παρασέρνει στο σκοτεινό σπήλαιο των φόβων που γεννούν η επιστήμη, η τεχνολογία και ο έλεγχός τους από εξουσίες που ο άνθρωπος δεν γνωρίζει. Οι προβλέψεις του για την αντίδραση της κοινωνίας ηχούν προφητικές όσο ποτέ.

Στην Αγγλία του 16ου αιώνα, μια μαία καταδιώκεται από έναν αδυσώπητο άρχοντα, καθώς το βρέφος που προσπαθεί να προστατέψει, η Ελοΐζ, φέρει εκ γενετής ένα σημάδι που μοιάζει με τριαντάφυλλο και κληρονομείται από γενιά σε γενιά στις γυναίκες του ίδιου γενεαλογικού δέντρου. Σύμφωνα με μια προαιώνια προφητεία, κάθε γυναίκα με αυτό το σημάδι έχει την ικανότητα να προλέγει το μέλλον, γι’ αυτό και η Ελοΐζ αποσπάται βίαια από την αγκαλιά της προστάτιδάς της και καταλήγει στα χέρια του άρχοντα.
Στο παρόν πια, στο Ηράκλειο της Κρήτης, μια εικοσάχρονη κοπέλα ανασύρεται ημιθανής από τη θάλασσα και μεταφέρεται στο νοσοκομείο, όπου ξεψυχά. Λίγο πριν, αποκαλύπτει στον Άγγλο γιατρό που προσπαθούσε να τη σώσει ότι κάποιος Ντάντε την κρατούσε αιχμάλωτη σε ένα κότερο και ότι η αδερφή της, η Δάφνη, που ζει στη Βενετία, κινδυνεύει. Η Δάφνη φέρει το σημάδι του τριαντάφυλλου και βρίσκεται στο στόχαστρο μιας ισχυρής αδελφότητας που καθορίζει τις τύχες του κόσμου…
Οι δρόμοι των ηρώων του δράματος αρχίζουν να διασταυρώνονται, μέσα από ανατροπές, συνωμοσίες, δολοφονίες, έρωτες, σε μια ιστορία που εκτυλίσσεται κυρίως στη Βενετία.

Η Τρύπα διαδραματίζεται στη μεξικανική Φυλακή Λεκουμπέρι στο τέλος της δεκαετίας του 1960· παρακολουθεί την προσπάθεια τριών ποινικών κρατουμένων να βάλουν κρυφά ναρκωτικά στη φυλακή, κάτω απ’ τη μύτη των πιθήκων-δεσμοφυλάκων. Απελπισμένοι να εξασφαλίσουν τη δόση τους, σκαρφίζονται ένα σχέδιο όπου εμπλέκουν τη μητέρα του ενός να μεταφέρει τα ναρκωτικά στη φυλακή.

Η Ηλέκτρα έχει ό,τι θα μπορούσε να επιθυμήσει μια γυναίκα: νιάτα, ομορφιά, χρήματα, μια ενδιαφέρουσα κοινωνική ζωή. Δεν έχει, όμως, το σημαντικότερο απ’ όλα: αγάπη. Το παρελθόν της, βουτηγμένο στη θλίψη και τη μοναξιά, καθώς ποτέ δεν ένιωσε τη στοργή των γονιών της, της έχει διαμορφώσει έναν ψυχρό και απόμακρο χαρακτήρα, όπου δεν υπάρχει καμιά χαραμάδα για να εισχωρήσουν τρυφερά αισθήματα στην καρδιά της. Ώσπου τα πάντα ανατρέπονται στην καλοκουρδισμένη ζωή της όταν θεωρείται ύποπτη για το φόνο της μητέρας της, στη βίλα του δεύτερου συζύγου της τελευταίας, Κρίστιαν Πόρτερ, στη Χαλκιδική, ο οποίος έχει βρει επίσης τραγικό θάνατο λίγο καιρό πριν.
Ο υπαστυνόμος Στέφανος Κάραλης καλείται να εξιχνιάσει το έγκλημα και βρίσκεται όχι μόνο συναισθηματικά μπλεγμένος με την Ηλέκτρα, αλλά και μπερδεμένος σε μια μεγάλη υπόθεση αρχαιοκαπηλίας, στην οποία ένας μυστηριώδης βαρόνος σκοπεύει να κλέψει τα ανεκτίμητα κειμήλια των μοναστηριών του Αγίου Όρους έχοντας καταστρώσει ένα καταχθόνιο σχέδιο.
Σκοτεινά μυστικά και φαντάσματα του παρελθόντος αρχίζουν σιγά σιγά να έρχονται στο φως και οι δύο ερωτευμένοι νέοι, παρασυρμένοι στα παιχνίδια της μοίρας, που για κάποιο διάστημα τους κρατάει χωριστά, θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους διεκδικώντας την ευτυχία.

Καθώς το αποχαιρετιστήριο δείπνο έφτανε στο τέλος του, ο Μπομπ Μπέργκερ, ο φίλος μου από τα παλιά, έκανε νόημα ότι είχε ανάγκη να μου μιλήσει. Είχαμε ακολουθήσει διαφορετικές επαγγελματικές κατευθύνσεις, εκείνος χειρουργούσε καρδιές, εγώ θεράπευα ραγισμένες
καρδιές μέσα από τη συζήτηση, κι όμως μεταξύ μας υπήρχε ένας στενός σύνδεσμος που το νιώθαμε κι οι δύο πως θα διαρκούσε όλη μας τη ζωή. Όταν με πήρε απ’ το μπράτσο για να με τραβήξει παράμερα, κατάλαβα πως συνέβαινε κάτι εξαιρετικό. Ο Μπομπ πολύ σπάνια με άγγιζε. Κάτι τέτοια τα παρατηρούμε εμείς οι ψυχίατροι. Έσκυψε στο αυτί μου και είπε βραχνά: «Μου συμβαίνει κάτι πολύ βαρύ… ξεσπάει το παρελθόν… οι δύο ζωές μου, της νύχτας και της μέρας, γίνονται ένα. Έχω ανάγκη να μιλήσω σε κάποιον ».

Στις αρχές του 1914 κανένας δεν πίστευε ότι η Ευρώπη θα πιανόταν στα πλοκάμια μιας τεραστίων διαστάσεων τραγωδίας. Και όταν στις αρχές του Αυγούστου ο πόλεμος κηρύχτηκε, όλοι πίστευαν ότι η διάρκειά του θα ήταν μικρή. Ωστόσο, ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, γνωστός επίσης και ως ο Μεγάλος Πόλεμος ή ο Πόλεμος των χαρακωμάτων, θα καταστρέψει μια ολόκληρη ήπειρο μέσα σε τέσσερα χρόνια, με άμεσες και έμμεσες συνέπειες: μαζικοί θάνατοι και εκατομμύρια θύματα στο μέτωπο.
Αυτή την πραγματικότητα αφηγούνται συγγραφείς της εποχής που βρέθηκαν στη δίνη του πολέμου, και πετυχαίνουν να δώσουν σε διαφορετικούς βαθμούς διαφορετικές εικόνες των αποτρόπαιων συνθηκών διαβίωσης, της φρίκης, της αγωνίας, της αναμονής, της στατικότητας. Και προπάντων τις ανατριχιαστικές στιγμές στην κόλαση των χαρακωμάτων, όπου εκατομμύρια στρατιώτες έμεναν καθηλωμένοι για μήνες ολόκληρους σε λαγούμια σκαμμένα στο έδαφος. Τα μυθιστορήματα είναι αντιπολεμικά, ρεαλιστικά, αλλά και λυρικά. Αφανείς ήρωες αποτυπώνουν γεγονότα και συναισθήματα και μας εντάσσουν στη δυστοπία του Μεγάλου Πολέμου, φέρνοντας στο προσκήνιο προσωπικά τους βιώματα από το μέτωπο.

«Γέμισα τα πνευμόνια μου, καταδύθηκα ώς τα σκοτεινά βάθη, πήρα φόρα, αναδύθηκα σχεδόν δίπλα στο μικρό πλεούμενο, με όλο το σώμα στον αέρα, και πέφτοντας, προκάλεσα ένα θηριώδες κύμα, ένα χείμαρρο αφρού που το τουμπάρισε.
Τους είδα να κολυμπούν απεγνωσμένα και να γαντζώνονται στο αναποδογυρισμένο σκάφος. Και τότε, όπως ξεμάκραινα, άκουσα το όνομα που μου ’χαν δώσει οι φαλαινοθήρες.
‘‘Θα ξαναγυρίσουμε για σένα, Μότσα Ντικ!’’ φώναξε ο άνθρωπος με το καμάκι.
Και η φωνή του, η γεμάτη μίσος, ήταν το προμήνυμα γι’ αυτά που έμελλε να ’ρθούν.»