BOOKS

Το Φήμη, Τύχη και Φιλοδοξία, εξετάζει όλα τα συμπτώματα και την ψυχολογία όσων έχουν εμμονή με το χρήμα, τον πλουτισμό και τη διασημότητα. Από πού πηγάζει η απληστία αυτή; Γιατί κάποιος έχει δίψα ακόρεστη για πλούτο και δόξα; Στοιχεία που σήμερα θεωρούνται απαραίτητα συστατικά της επιτυχίας, όπως η ανταγωνιστικότητα και η φιλοδοξία, μπορούν πράγματι να αλλάξουν κάποιον προς το καλύτερο; Μπορούν να μετατρέψουν το αρνητικό σε θετικό; Γιατί οι διασημότητες και οι πλούσιοι του κόσμου τούτου επηρεάζουν τόσο πολύ με την εικόνα τους τον απλό κόσμο; Είναι αλήθεια ότι το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία; Στην οικονομικά ταραγμένη εποχή μας, τα ερωτήματα αυτά απαντώνται με μια προοπτική που εκπλήσσει και ανακουφίζει, με την άμεση σοφία και το χιούμορ του Όσσο.

Ο φιλελευθερισμός αποτελεί μία από τις μείζονες πολιτικές θεωρίες και ιδεολογίες των καιρών μας, υπόκειται ωστόσο σε πολλές και ποικίλες ερμηνείες, όπως και σε παρανοήσεις, κάτι που δυσχεραίνει σημαντικά τον ορισμό του. Τι σημαίνει άραγε φιλελευθερισμός; Μεγαλύτερη ατομική ελευθερία ή το να αντιμετωπίζονται όλοι με τον ίδιο σεβασμό; Να είμαστε περισσότερο ανθρώπινοι ή περισσότερο παραγωγικοί; Είναι φιλελεύθερη μια ελεύθερη αλλά ανεξέλεγκτη αγορά; Είναι φιλελεύθερη μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση που δεν λογοδοτεί για τις αποφάσεις της; Τα φιλελεύθερα διαπιστευτήρια είναι άκρως αμφιλεγόμενα: όσοι φρονούν ότι ο φιλελευθερισμός αφορά ως επί το πλείστον τη δίχως φραγμούς ιδιωτική δραστηριότητα, κι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο φιλελευθερισμός έχει να κάνει με την ικανοποιητική ανάπτυξη του ατόμου μέσα σε μια κοινωνία αμοιβαίας υποστήριξης και συλλογικών στόχων, δεν έχουν και πολλά κοινά μεταξύ τους.

«Η πρακτική της καθημερινής ζωής αναλαμβάνει να μας δείξει πόσο δύσκολο είναι να κάνουμε πράξη αυτά που σκεφτόμαστε. Συνήθως παραμένουμε στο επίπεδο των ονείρων, η καλύτερα των ονειροπωλήσεων, καλμάροντας έτσι τις επιθυμίες μας και αποφεύγοντας τον κόπο που κάθε ιδέα χρειάζεται, για να μετατραπεί σε μια συγκεκριμένη πραγματικότητα. . .».

Στο βιβλίο αυτό, ο Μαξ Τσάρλσγουορθ παρουσιάζει την ιστορία της φιλοσοφίας της θρησκείας ως ένα σπουδαίο πνευματικό επίτευγμα του δυτικού πολιτισμού. Η ιστορία που αφηγείται ξεκινά από την ελληνική αρχαιότητα, με την αυτονόμηση της σφαίρας του ορθού λόγου και τη γέννηση της φιλοσοφίας, και φτάνει μέχρι τα πιο πρόσφατα ρεύματα του 20ού αιώνα.

Ο συγγραφέας επιχειρεί να οργανώσει την ύλη του σε πέντε βασικούς τύπους – σε πέντε θεμελιώδεις φιλοσοφικές προσεγγίσεις της θρησκευτικής σφαίρας. Στο πλαίσιο της πρώτης προσέγγισης, στην οποία κυριαρχεί η πλατωνική παράδοση, ο φιλοσοφικός λόγος εκτοπίζει την παραδοσιακή θρησκεία και η φιλοσοφία αξιώνει τελικά να γίνει η ίδια θρησκεία.

Η φιλοσοφία δεν απαιτεί από εμάς να γίνουμε σοφοί και ν’ αγγίξουμε την τελειότητα, αλλά αντιθέτως μας καλεί να συμφιλιωθούμε με την ανθρώπινη υπόστασή μας, να θέσουμε ερωτήματα και να σκεφτούμε για λογαριασμό μας. Προκειμένου να μας δώσει το έναυσμα για εποικοδομητική σκέψη, ο ειδικευμένος στη φιλοσοφία και στον διαλογισμό Φαμπρίς Μιντάλ επέλεξε και συμπεριέλαβε στο βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας ρήσεις σαράντα προσωπικοτήτων – φιλοσόφων, συγγραφέων, καλλιτεχνών: από τον Σαρλ Μποντλέρ ως τον Φρίντριχ Νίτσε, από την Έμιλι Ντίκινσον ως την Τόνι Μόρισον, από τον Πάμπλο Πικάσο ως τον Τζέιμς Μπόλντουιν και φυσικά από τον Σωκράτη ως τον Αριστοτέλη. Αυτές τις ρήσεις τις αναλύει σε σύντομα δοκίμια που το καθένα δε θα σας πάρει πάνω από τρία λεπτά για να το διαβάσετε, αλλά θα σας εμπνεύσει και θα σας βοηθήσει ουσιαστικά να δείτε τον κόσμο λίγο διαφορετικά.

Η εποχή μας ανάμεσα σε άλλα, είναι μάρτυρας πολλών ψυχολογικών ασθενειών. (. . .) Υπάρχουν άνθρωποι που, για να αποφύγουν αυτό το κενό, ασχολούνται με διάφορες δραστηριότητες, ελπίζοντας ότι αυτές θα δώσουν ένα σκοπό στη ζωή τους. Έτσι, μετατρέπουν τις σπουδές τους ή τη δουλειά σε σωτήρες μιας κατάστασης, η οποία ριζώνει αναμφίβολα στο βάθος του ίδιου του ανθρώπου. Κάθε πρακτική δραστηριότητα στερείται αξίας, αν αυτός που ασχολείται μ’ αυτήν δεν γνωρίζει το κίνητρο των δράσεών του. Πάντα λοιπόν πρέπει να αναρωτιόμαστε: Γιατί και προς τα πού;