ΑΡΜΟΣ

Η συγχώρεση είναι μια στιγμή που το άτομο αίρεται υπεράνω της φύσης του και η κοινωνία υπεράνω της ιστορίας της. Εάν μια κοινωνία συγχωράει, τότε η ιστορία σταματά. Ο άνθρωπος που ζητά ή δίνει συγχώρεση, επιθυμεί το τέλος της ιστορίας, επιθυμεί η ιστορία να μην καταγράφει πλέον τις πράξεις του ή τις συνέπειές της, όχι απαραίτητα να τις αίρει αλλά να μην τις συμπεριλαμβάνει στη ροή της. Η συγχώρεση είναι μια ενεργητική κίνηση. Εμπεριέχει την παραίτηση από τον θυμό, την επιθυμία εκδίκησης και τη μνησικακία, όπως και από την επιθυμία ανταπόδοσης για την ζημιά που υπέστης. Στην ουσία αφήνεις τον άλλον ελεύθερο από αυτό που σας ένωνε, από την απώλεια που σου προκάλεσε και από τις απαιτήσεις που ενδεχομένως είχες.

Ο Άλλος αλλάζει. Όπως και το Τίποτε. Το στοίχημα είναι αυτό να γίνει προς αντίθετες κατευθύνσεις. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε ανταποκρινόμενο σε μια φράση: Ο κόσμος έσβησε. Εγώ θα σε κουβαλήσω τώρα. Τι απαντάμε σε αυτόν που το λέει; Τι σημαίνει τόσο υπαρξιακά όσο και για τον πολιτικό, κοινωνικό δεσμό; Υπάρχει άλλη δίκαιη και σωτήρια οπτική που μπορούμε να δώσουμε στον εξτρεμιστή ή στον φανατικό που την εκφέρει, κοιτώντας τον στα μάτια; Το βιβλίο αυτό, καρπός έρευνας της τελευταίας δεκαετίας και πόνημα αυτοκατανόησης, αποτελεί ένα σύνθετο εγχείρημα. Βασίστηκε εν πολλοίς σε άρθρα και ανακοινώσεις μου περί πολιτικής κοινωνιολογίας των συγκινήσεων και πολιτικής ψυχολογίας του εξτρεμιστικού φαινομένου.

Η ποικιλία των θέσεων που έχει ο ρόλος και η λειτουργία του αντικειμένου δεν είναι εύκολο να αποδοθεί με έναν ορισμό. Βάζει στο παιχνίδι όλα τα ψυχικά συστήματα, ιδιαίτερα τη συμμετοχή του «εκείνο», αφού οι πρώτες επενδύσεις του θα δομήσουν και τα υπόλοιπα ψυχικά συστήματα. Αυτόματα τίθεται η προβληματική τής σχέσης εσωτερικού-εξωτερικού αντικειμένου, εσωτερικής-εξωτερικής πραγματικότητας. Τα άλλα ψυχικά συστήματα (εγώ, υπερεγώ) δομούνται βάσει των επενδύσεων του «εκείνο» στην εξωτερική πραγματικότητα. Η ενόρμηση καταξιώνεται στην πορεία της προς το αντικείμενο και ιδού ξανά παίρνει θέση στους εκπροσώπους της ενόρμησης.