ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Έναν αιώνα και πλέον χρειάστηκε ο Πλατέρο, ο πιο διάσημος και οικουμενικός γαϊδαράκος του ισπανόφωνου κόσμου, για να φτάσει ολοκληρωμένος στην ελληνική γλώσσα. Σε τούτο το ιδιαίτερο βιβλίο «η χαρά και η στενοχώρια είναι δίδυμες αδερφές», όπως γράφει ο Χουάν Ραμόν Χιμένεθ. Ο νομπελίστας, μέσα από αυτή την πολύχρωμη ελεγεία, αποτυπώνει τη λυρική αυτοβιογραφία της νιότης του, απαθανατίζει τη γενέτειρά του, το Μογέρ, και δημιουργεί έναν παντοτινό μύθο, τον μύθο του τετράποδου και ασημόγκριζου Πλατέρο, τον μύθο ενός αγαπημένου και πιστού συντρόφου. Καθένα από τα εκατόν τριάντα οκτώ σύντομα κεφάλαια του έργου, το οποίο αποτελεί και το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα πεζοποιήματος στη μακρά ισπανική παράδοση, συνθέτει έναν ανάγλυφο πίνακα ζωγραφικής, με φόντο πάντοτε το τοπίο της Ανδαλουσίας, που το βλέπουμε να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας, με θέματα όπως η φιλία ανάμεσα στον ποιητή και τον Πλατέρο, η ζωή στην ύπαιθρο, η αλλαγή των εποχών, η σκληρότητα των παιδιών, η ομορφιά της φύσης, ο φόβος, ο θάνατος. Ένα εμβληματικό κείμενο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, με τις περισσότερες επανεκδόσεις, μεταφράσεις και εικονογραφήσεις μετά τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες.

Σε αντίθεση με τον μηχανικό Στέφανο ή τον καθηγητή Κοράντο, στα έργα Η φυλακή και Το σπίτι στον λόφο αντιστοίχως, ο πρωταγωνιστής σε τούτο το μυθιστόρημα δεν είναι κάποιος διανοούμενος. Ο Τσέζαρε Παβέζε φαντάζεται εδώ έναν μικροαστό νεαρό, άεργο και αμόρφωτο, τον οποίο φέρνει προ των ευθυνών του. Ο Πάμπλο, που τον αποκαλούν έτσι επειδή παίζει κιθάρα, ζει στο Τορίνο και έχει φτάσει σε ένα σημείο καμπής. «Ήθελα να καταλάβω γιατί είχα βαρεθεί και γιατί ειδικά τώρα, που ένιωθα μόνος σαν το σκυλί, δεν ήθελα να ξέρω για τους άλλους». Ο ίδιος υποφέρει, ουσιαστικά, από τη σύνθετη δυσφορία μιας ολόκληρης εποχής, καθώς το φασιστικό καθεστώς συνεχίζει να χάνει τον έλεγχο του λαού και, συγχρόνως, η ενθουσιώδης κοινωνική συναίνεση αρχίζει να ραγίζει. Ο Πάμπλο, εντωμεταξύ, επιχειρεί να λύσει διάφορα υπαρξιακά προβλήματα και να καλύψει τις ιδεολογικές του ελλείψεις. Φεύγει για τη Ρώμη και, μέσα στη σύγχυση, επινοεί μια δική του πειθαρχία προκειμένου να επιστρέψει στη γενέτειρά του πιο δραστήριος και αποφασισμένος να κάνει πραγματικά κάτι. Από τα πλέον συγκινητικά βιβλία του μεγάλου Ιταλού συγγραφέα.

Aυτό είναι το βιβλίο της Άννας, που κάποτε έμοιαζε με όλες τις άλλες γυναίκες. Tης Άννας, που υπνοβατούσε μέχρι τα 35 ανάμεσα σε σύζυγο, παιδιά και δουλειά. Όπως όλοι. Ήσυχη. Πολύ ήσυχη. Έσπρωχνε τις μέρες με την ψευδαίσθηση της ασφάλειας. Όπως όλοι. Kαι ξαφνικά μια φωτογραφία πέφτει στα χέρια της και τα καίει. O άντρας της στο Λονδίνο αγκαλιά με μια όμορφη κοκκινομάλλα. H Άννα που ξέρατε πεθαίνει. Tη θέση της παίρνει ένα άγριο θηρίο με νέα όραση και ακοή. Ένα θηρίο που κήρυξε πόλεμο εναντίον όλων. Tι έγινε μετά, αυτή δεν μπορεί πια να σας το πει. Θα σας μιλήσουν οι γυναίκες της ζωής της. H αντίζηλος, η κόρη, η μάνα, η παιδική της φίλη, η εργοδότρια, η συγκάτοικος… Oι γυναίκες που είδαν τη ζωή της να γίνεται κομμάτια. Ένα κομμάτι η κάθε μία. Ένα αμάρτημα της Άννας η κάθε μία. Φθόνος, Oργή, Aκηδία, Λαγνεία, Λαιμαργία, Mαταιοδοξία, Aπληστία. H μία μετά την άλλη παρακολουθούν την Άννα να παλεύει σαν ναυαγός σε σχεδία να σωθεί. Mπερδεύουν τη ζωή τους με τη ζωή της. Kι όταν σωθούν οι λέξεις, η Άννα μόνη της θα γράψει το τέλος. Aυτό είναι το βιβλίο της Άννας, που κάποτε έμοιαζε με όλες τις άλλες γυναίκες. Aυτό είναι το βιβλίο των γυναικών που κάποτε έμοιαζαν με την Άννα.