ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Το πεζογραφικό έργο της Έλλης Αλεξίου, καρπός συνεχούς ενασχόλησης με τη συγγραφή πάνω από εξήντα χρόνια, είτε ιστορεί προσωπικά βιώματα είτε καταγράφει πολυπλοκότερα περιστατικά, εκφράζει την αγάπη της για τον άνθρωπο και ιδιαίτερα τη συμπαράστασή της στον πάσχοντα άνθρωπο, είτε παιδί είναι αυτός είτε αγωνιστής στα πεδία της μάχης που πολεμά για την ελευθερία της πατρίδας του ή μάχεται για τη δικαιοσύνη σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.

Μέσα από το πολυσχιδές έργο της αναβιώνει η ιστορία της Ελλάδας, η ιστορία των γραμμάτων και της εκπαίδευσής μας από τα τέλη του 19ου ως τα τέλη του 20ού αιώνα, γιατί τόσο η ζωή της όσο και το έργο της ήταν άρρηκτα δεμένα με αυτούς τους τομείς.

Πώς μπορεί να τελειώσει μια μέρα γιορτής; Στο Ακουακαλιέντε, ένα μικρό χωριό της Κολομβίας κοντά στη ζούγκλα, οι άνθρωποι διασκεδάζουν ανυποψίαστοι και ετοιμάζονται να εκλέξουν τη βασίλισσα της ομορφιάς στο καρναβάλι της χρονιάς. Τότε όμως εμφανίζεται ξαφνικά μια ομάδα ένοπλων κουκουλοφόρων οι οποίοι, χωρίς κανένα δισταγμό, θερίζουν τους πάντες. «Τρεις χιλιάδες φυσίγγια και μισή εκατοντάδα πτώματα κείτονται στο κέντρο του συνοικισμού, υποφωτισμένου απ’ την τελευταία αναλαμπή του λυκόφωτος». Έτσι αρχίζει τούτο το μυθιστόρημα, όταν οι ζωές πέντε διαφορετικών χαρακτήρων συγκλίνουν κατά τη διάρκεια ενός σημαδιακού απογεύματος που προσκρούει στην ανείπωτη βία, στο αδικοχυμένο αίμα. Ο χορός από τις φωνές των νεκρών, τέλεια ενορχηστρωμένος από τον ταλαντούχο συγγραφέα, θα κάνει τους αναγνώστες να βιώσουν τον ιλιγγιώδη τρόμο από την ατιμωρησία μίας ακόμη σφαγής που διέπραξαν οι παραστρατιωτικοί στις απομονωμένες περιοχές εκείνης της χώρας. «Γράφω γιατί διαβάζω, γράφω γιατί επέζησα στην ανόητη εφηβεία μου, γράφω γιατί δεν βρίσκω άλλο τρόπο να εκφράσω τα συμπεράσματά μου για τη ζωή, τον θάνατο και τον έρωτα», λέει ο Ντανιέλ Φερέιρα, ένας από τους πλέον συναρπαστικούς νέους πεζογράφους της Λατινικής Αμερικής.

Μόσχα, 2016. Ο Ιλιά αποφυλακίζεται ύστερα από επτά ολόκληρα χρόνια και επιστρέφει σπίτι του. Αλλά τίποτα δεν είναι πια το ίδιο. Η μητέρα του έχει μόλις πεθάνει, η κοπέλα του έχει βρει έναν άλλο σύντροφο και ο παιδικός του φίλος τον αντιμετωπίζει με καχυποψία. Ο Ιλιά, αδικημένος
και απογοητευμένος, πνίγει τη θλίψη του στο αλκοόλ και, κάποια στιγμή, ωθούμενος από μια ανεξέλεγκτη φρενίτιδα, αποφασίζει να λογαριαστεί
με τον Πέτια, τον αξιωματικό της δίωξης ναρκωτικών που τον οδήγησε πίσω από τα κάγκελα. Και πράγματι, προβαίνει σε μια οριακή πράξη. Αμέσως μετά αποσπά το κινητό τηλέφωνο του αστυνομικού και, με τη συσκευή πλέον στην κατοχή του, ο Ιλιά τρυπώνει στο παρελθόν του. Και όταν αρχίζει να λαμβάνει αγωνιώδη μηνύματα από τους οικείους του Πέτια, από την εγκυμονούσα Νίνα επίσης, ο Ιλιά δεν διστάζει να απαντήσει εκείνος στη θέση του. Σταδιακά υιοθετεί μια ξένη ταυτότητα και εισχωρεί στη ζωή του ανθρώπου που εκδικήθηκε. Ο Ντμίτρι Γκλουχόφσκι, ανατέμνοντας ανατριχιαστικά τη σύγχρονη Ρωσία, διαπλέκει τα πεπρωμένα δύο νεαρών αντρών που είναι ένοχοι, ο καθένας με τον δικό του τρόπο.

Σαράντα αιώνες μετά τη βιβλική καταστροφή στα Σόδομα και τα Γόμορρα, η ίδια εκείνη γη στις όχθες της Νεκράς Θάλασσας ανοίγει και ένα μυστηριώδες βιολετί αλάτι αναβλύζει. Η εμφάνισή του αλλάζει τη γεωγραφία τριών ηπείρων και μονοπωλεί το ενδιαφέρον της αγοράς. H νέα ουσία δεν υπηρετεί, αλλά υπηρετείται. Καταδυναστεύει με τις ιδιοτροπίες της. Εθίζει με τη γεύση της. Υποδουλώνει με την αθόρυβη επιρροή της. Τα σύγχρονα Σόδομα, η «Αποικία», αποδεικνύονται πιο πανούργα και από τη βιβλική ακόμη εκδοχή τους. Μια αποπνικτική ατμόσφαιρα περιβάλλει τα καλά κρυμμένα μυστικά τους, και μόνο ένας άνθρωπος είναι σε θέση να τα ανακαλύψει: ο ανυποψίαστος ΦιλέαςΜπουκ, που μια νύχτα αλλιώτικη απ’ τις άλλες θα κληθεί να λύσει το πιο σημαντικό σταυρόλεξο που επινοήθηκε ποτέ.

Τι είδε η γυναίκα του Λωτ; Ένα φαντασμαγορικό μυθιστόρημα, ένα συνεχές διανοητικό παιχνίδι, μια ανεπανάληπτη αλληγορία για το φόβο, την αμαρτία και την ενοχή, που ενεδρεύουν άλλοτε στους υγρούς δρόμους του «παραθαλάσσιου» Παρισιού κι άλλοτε στους σκοτεινούς διαδρόμους της ανθρώπινης συνείδησης.