ΜΙΝΩΑΣ

H Μαντάμ Μποβαρί είναι η ιστορία της Έμας, μιας όμορφης, απλής κοπέλας στη γαλλική επαρχία, η οποία ονειρεύεται μια ζωή ουτοπική, σαν κι αυτή που περιγράφεται στα ρομαντικά βιβλία, γεμάτη έντονες συγκινήσεις, πολυτέλειες, πάθη και φλογερούς έρωτες. Όμως ο γάμος της με τον Σαρλ Μποβαρί, που είναι εξαιρετικά αφοσιωμένος και πράος αλλά βαρετός για κείνη σύζυγος, κάθε άλλο παρά ιδανικός θα αποδειχθεί και θα τη βυθίσει στην ανία και την πλήξη μιας ζωής πεζής και ανούσιας, όπως ορίζουν οι κοινωνικές συμβάσεις και οι συντηρητικές ιδέες της υποκριτικής επαρχίας.

Η Έμα θα κυνηγήσει τη χίμαιρα, το όνειρο, τις φαντασιώσεις της για έναν μεγάλο έρωτα σε πρόσωπα που είναι ωστόσο δημιουργήματα του κόσμου τον οποίο περιφρονεί και απεχθάνεται. Όταν όμως οι μάσκες πέσουν και δει τη γύμνια και τη φτώχεια της ψυχής τους, ποιο μονοπάτι θα ακολουθήσει για να ανακαλύψει την προσωπική της αλήθεια;

Αμείλικτο σαν τραγωδία, βίαιο σαν δράμα, δηκτικό σαν κωμωδία, το κοινότοπο θέμα της μοιχείας αποκτά βαθύτατα ανθρώπινες διαστάσεις στο έργο του Φλομπέρ. Διαβρωτικό και ρηξικέλευθο, το αριστουργηματικό αυτό νατουραλιστικό μυθιστόρημα έφερε επανάσταση στον τρόπο γραφής της εποχής, συγκρούστηκε με τις φόρμες του ρομαντισμού και, με την άκαμπτη αντικειμενικότητά του, σφράγισε την απαρχή μιας νέας εποχής στη λογοτεχνία.

Το πρώτο έργο Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος έχει ως θέμα την απληστία και την ακόρεστη ματαιο­δοξία του ανθρώπου να αποκτήσει όσο το δυνατόν περισσότερα. Ο συγγρα­φέας, με λιτό, απέριττο ύφος και ρυθμό που μαγνητίζει, καταγράφει τις περιπέτειες του αγρότη Παχόμ στις επαρχίες της προεπαναστατικής Ρωσίας, στην υπεράνθρωπη προσπάθειά του να αποκτήσει όλο και περισσότερη καλλιεργήσιμη γη. Το μικρόβιο της απληστίας γεννιέται μέσα του, μεγαλώνει, τον τυφλώνει και τον καθοδηγεί.

Στη νουβέλα Ο Θάνατος του Ιβάν Ιλίτς ο Τολστόι σκιαγραφεί τον βίο και τον θάνατο ενός ανώτερου δικαστικού, δημοσίου υπαλλήλου, που έχει κατακτήσει ό,τι θεωρείται κοινωνική επιτυχία. Στο τέλος της ζωής του ο Ιβάν Ιλίτς, έντρομος, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα πολύ απλό αλλά καίριο ερώτημα: «Μήπως δεν έζησα όπως έπρεπε;», διερωτώμενος αν η ζωή του είχε κάποιο ουσιαστικό νόημα ή αν αναλώθηκε σε συμβάσεις και ψευδαισθήσεις.

Αμφότερα τα κείμενα αυτής της έκδοσης δημοσιεύτηκαν το 1886. Διαβάζοντάς τα σήμερα μένουμε έκπληκτοι από το πόσο λίγο έχει αλλάξει ο άνθρωπος, πόσο ίδια είναι τα πάθη και οι αδυναμίες του, πόσο κοντινή και οικεία είναι αυτή η εποχή και αυτή η λογοτεχνία, και πόσο επίκαιρος είναι, τελικά, ένας συγγραφέας που μελέτησε τη ζωή τόσο βαθιά και επίμονα.