POETRY

Γιε μου, στ’ αδέρφια σου τραβώ και σμίγω την οργή μου,
σου πήρα το ντουφέκι σου˙ κοιμήσου, εσύ, πουλί μου.

Αθήνα, 1936

Απόσπασμα από την ποιητική συλλογή «Επιτάφιος», Κέδρος, 1979

“(Ανοιξιάτικο βράδι. Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού. Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη στα μαύρα μιλάει σ’ έναν νέο. Δεν έχουν ανάψει φως. Απ’ τα δυο παράθυρα μπαίνει ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο. Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής. Λοιπόν, η Γυναίκα με τα μαύρα μιλάει στον νέο.)
Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε! Είναι καλό το φεγγάρι, – δε θα φαίνεται που άσπρισαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις. Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.
Όταν έχει φεγγάρι, μεγαλώνουν οι σκιές μες στο σπίτι, αόρατα χέρια τραβούν τις κουρτίνες, ένα δάχτυλο αχνό γράφει στη σκόνη του πιάνου λησμονημένα λόγια – δε θέλω να τ’ ακούσω. Σώπα.

Επετειακή έκδοση στην οποία περιλαμβάνονται τα 154 ποιήματα του καβαφικού «κανόνα».

«Τείχη»

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

Με όποιο θέμα καταπιάστηκαν οι Αρχαίοι Έλληνες -από την ευτυχία μέχρι την αγάπη και τον θάνατο, από τη δικαιοσύνη μέχρι τη δύναμη, τη φιλία και τη νοσταλγία- το έκαναν με τέτοια ευρύτητα πνεύματος που ακόμα και σήμερα προκαλεί τον θαυμασμό μας.
Χωρίς να φοβάται να αναμίξει σπουδαία και ταπεινά θέματα (ποια είναι τάχα τα μεν και ποια τα δε;), αποφασισμένος μην υποπέσει στη μανιέρα του κλασικισμού, ο Mauro Bonazzi δείχνει ότι αν στρέψουμε το βλέμμα μας σε εκείνη τη μακρινή εποχή θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε μια αξιόπιστη πυξίδα, ικανή να μας βοηθήσει να βρούμε μια διέξοδο στα πολύπλοκα προβλήματα της εποχής μας.

Ο Ναζίμ Χικμέτ δεν ήταν διόλου αυτό που αποκαλούμε «διανοούμενος». Δεν κατασπαταλούσε τις αισθήσεις του σε άπειρες κι αόριστες πνευματικές μεταπλάσεις. Τις βίωνε. Αισθανόταν απέραντα και σκεφτόταν με γενικές ιδέες, πάνω σε βασικά, λογικά σχήματα. Δεν ανακάλυπτε, ούτε αποκάλυπτε, αλλά επαλήθευε παραδεγμένες ήδη ιδέες, και στοχαζόταν φυσικά πάνω απ’ το αίσθημά του, κι όχι μέσα απ’ το αίσθημά του. Κι η σύμπτωση του αισθήματος και της ιδέας (και η ισορροπία τους μέσα στο έργο του) είναι φυσική στην περίπτωση του Χικμέτ, κι όχι καταναγκαστική.

Οι Παραβολές και ποιήματα του Κρισναμούρτι ανήκουν στην κατηγορία των λίγων κειμένων του που έχουν γραφτεί από τον ίδιο και δεν είναι απομαγνητοφωνήσεις ομιλιών ή συζητήσεών του. Όπως και τα ημερολόγιά του, έτσι και οι παραβολές και τα ποιήματά του άρχισαν να γράφονται ξαφνικά και σταμάτησαν το ίδιο ξαφνικά. Αντίθετα, όμως, με τα ημερολόγια που παρουσιάστηκαν σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους, οι παραβολές και τα ποιήματα γράφτηκαν σε ένα διάστημα οκτώ χρόνων, από το 1923 (όταν ήταν 28 ετών) έως το 1931. Από τότε ο Κρισναμούρτι δεν ξανάγραψε ποτέ ποίηση.

Περιλαμβάνονται οι συλλογές:

Έρεβος
Ερήμην
Επί τα ίχνη
Το λίγο του κόσμου
Το τελευταίο σώμα μου
Χαίρε ποτέ
Η εφηβεία της λήθης

…Άχαρο λοιπόν έργο η κριτική, όταν αντιμετωπίζει ένα έργο σαν του Mαγιακόβσκη, που την αφοπλίζει. (Τουλάχιστο αυτή η αναγνώριση κι η ομολογία ας μετριάσει την εντύπωση της αχαριστίας και της αδικίας). Άχαρο, είπαμε, και σχεδόν ακατόρθωτο, γιατί η ακτινοβολία της ποίησης του Μαγιακόβσκη ήταν, και παραμένει, τόσο μεγάλη, που θαμπώνει την όραση και το λόγο του κριτικού, τόσο που να θεωρούμε τούτο το θάμβος σαν χαρακτηριστικό στοιχείο της ποίησής του και να μη θέλουμε να παραιτηθούμε απ’ αυτό, με το φόβο μήπως απογυμνώσουμε και φτωχύνουμε κι εμάς κι εκείνην. Εξάλλου η ποίηση του Μαγιακόβσκη είναι συνυφασμένη, φύσει και θέσει, με τη δύναμη και τη νεότητα της επανάστασης, με τη νεότητα μιας πανανθρώπινης ελπίδας, με τις προσωπικές μας συγκινήσεις και την ίδια μας τη νεότητα, σωματική, ψυχική, ιδεολογική, καλλιτεχνική. Κι ακόμη, η γενική αναγνώριση, από φίλους και αντιπάλους, της αξίας του Μαγιακόβσκη έκανε το έργο του Μαγιακόβσκη μια ουσιαστική κοινωνική, προοδευτική δύναμη, ένα όπλο πάλης, που το χρησιμοποιούσε κανείς χωρίς να ‘χει τη δυνατότητα να σταθεί στη μέση της μάχης και με δάχτυλα ψυχρά και ουδέτερα να ψηλαφήσει και να περιεργαστεί το καυτό μέταλλό του. Το κύρος, επιπλέον, του Μαγιακόβσκη στάθηκε μια έμπρακτη απόδειξη της αξίας της κοινωνικής ποίησης (και το θεμέλιό της, άλλωστε) κι ένα αποστομωτικό επιχείρημα των συναδέλφων του στη χώρα του, και των προοδευτικών ποιητών όλου του κόσμου, έναντι των δύσπιστων, των ταλαντευόμενων, των αναποφάσιστων ή των αμείλικτων αρνητών που αμφισβητούσαν κατά βάση τη δυνατότητα ύπαρξης μιας καθαρά κοινωνικής, ιδεολογικής, κι ακόμη περισσότερο, κομματικής ποίησης. (Απόσπασμα από τον πρόλογο του Γιάννη Ρίτσου)