POETRY

Αν μπορείς να κρατάς τα λογικά σου όταν όλοι γύρω σου τα έχουν χαμένα και ρίχνουν το φταίξιμο σ’ εσένα…

Επιβλητικό μέσα στην απλότητα και τη συντομία του, το Αν του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ αποτελεί μια ανάγλυφη υπενθύμιση ότι πολλές φορές στη ζωή ο θρίαμβος απέχει ελάχιστα από την καταστροφή, δίχως αυτό να σημαίνει πως ο καθένας μας δεν μπορεί να αντιμετωπίζει αμφότερα με επίγνωση και αξιοπρέπεια, μαθαίνοντας από τα πάντα. Το ποίημα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1910, ως μέρος της συλλογής φανταστικών ιστοριών Rewards and Fairies· δεκαετίες αργότερα, το 1995, το Αν αναδείχτηκε κατόπιν ψηφοφορίας ως το πιο αγαπημένο ποίημα ολόκληρης της βρετανικής λογοτεχνίας.

Μήτε φάρμακα
Στα ποιήματα συνήθως
Ηχομιμητικόν
Της πληγής και του ανέμου
Αυτοχειρία
Καθρέφτης
Η βραδύτητα της προόδου
Ενθύμιον εποχής
Caleo ergo sum
Η ματαιότητα των προφυλάξεων
Αληθείας αποκατάστασις
Η κίνηση της Ιστορίας
Στον Παύλο Φύσσα
Notturno
Πιάνω σφυρί
Παραλειπόμενα ενός μύθου
Κάποιοι γυρεύουν στον έρωτα
Το βλέμμα σου ο ποταμός
Βουκολικό

Ο Pablo Neruda (1904-1973) στη δημοφιλέστερη ποιητική συλλογή όλων των εποχών προεξαγγέλει με εκπληκτικό νεανικό σφρίγος ένα από τα μεγαλύτερα θέματα της βαθύτατα ανθρώπινης ποίησής του: τον έρωτα που μεταλαμβάνει χαράς και πόνου, τον έρωτα που κοινωνεί των μυστηρίων του θανάτου, τον έρωτα που ματαιώνεται σχεδόν εν τη γενέσει του. Η μικρή αυτή συλλογή ποιημάτων προαναγγέλλει τις μεγάλες, καθολικού χαρακτήρα, συνθέσεις που ακολούθησαν και κατέστησαν τον Neruda ποιητή δοξασμένο παγκοσμίου κύρους.

Γιε μου, στ’ αδέρφια σου τραβώ και σμίγω την οργή μου,
σου πήρα το ντουφέκι σου˙ κοιμήσου, εσύ, πουλί μου.

Αθήνα, 1936

Απόσπασμα από την ποιητική συλλογή «Επιτάφιος», Κέδρος, 1979

“(Ανοιξιάτικο βράδι. Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού. Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη στα μαύρα μιλάει σ’ έναν νέο. Δεν έχουν ανάψει φως. Απ’ τα δυο παράθυρα μπαίνει ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο. Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής. Λοιπόν, η Γυναίκα με τα μαύρα μιλάει στον νέο.)
Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε! Είναι καλό το φεγγάρι, – δε θα φαίνεται που άσπρισαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις. Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.
Όταν έχει φεγγάρι, μεγαλώνουν οι σκιές μες στο σπίτι, αόρατα χέρια τραβούν τις κουρτίνες, ένα δάχτυλο αχνό γράφει στη σκόνη του πιάνου λησμονημένα λόγια – δε θέλω να τ’ ακούσω. Σώπα.

Επετειακή έκδοση στην οποία περιλαμβάνονται τα 154 ποιήματα του καβαφικού «κανόνα».

«Τείχη»

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

Με όποιο θέμα καταπιάστηκαν οι Αρχαίοι Έλληνες -από την ευτυχία μέχρι την αγάπη και τον θάνατο, από τη δικαιοσύνη μέχρι τη δύναμη, τη φιλία και τη νοσταλγία- το έκαναν με τέτοια ευρύτητα πνεύματος που ακόμα και σήμερα προκαλεί τον θαυμασμό μας.
Χωρίς να φοβάται να αναμίξει σπουδαία και ταπεινά θέματα (ποια είναι τάχα τα μεν και ποια τα δε;), αποφασισμένος μην υποπέσει στη μανιέρα του κλασικισμού, ο Mauro Bonazzi δείχνει ότι αν στρέψουμε το βλέμμα μας σε εκείνη τη μακρινή εποχή θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε μια αξιόπιστη πυξίδα, ικανή να μας βοηθήσει να βρούμε μια διέξοδο στα πολύπλοκα προβλήματα της εποχής μας.

Οι Παραβολές και ποιήματα του Κρισναμούρτι ανήκουν στην κατηγορία των λίγων κειμένων του που έχουν γραφτεί από τον ίδιο και δεν είναι απομαγνητοφωνήσεις ομιλιών ή συζητήσεών του. Όπως και τα ημερολόγιά του, έτσι και οι παραβολές και τα ποιήματά του άρχισαν να γράφονται ξαφνικά και σταμάτησαν το ίδιο ξαφνικά. Αντίθετα, όμως, με τα ημερολόγια που παρουσιάστηκαν σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους, οι παραβολές και τα ποιήματα γράφτηκαν σε ένα διάστημα οκτώ χρόνων, από το 1923 (όταν ήταν 28 ετών) έως το 1931. Από τότε ο Κρισναμούρτι δεν ξανάγραψε ποτέ ποίηση.

Ποίηση

Η “Στιγμή” επανεκδίδει με βελτιώσεις την επιλογή Σονέτων του Σαίξπηρ σε μετάφραση του Στυλιανού Αλεξίου, την οποία είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά στα 1989.
Στην εισαγωγή ο μεταφραστής παρουσιάζει τα Σονέτα, γραμμένα στα τέλη του 16ου αιώνα και αφιερωμένα αλλά σε έναν νέο ευγενή και αλλά σε μια μελαχρινή κοπέλα, την Dark Lady. Εξετάζεται με συντομία η ποιητική των Σονέτων, η σχέση με την εποχή τους, και κάποια αναλογία (μέσω της ιταλικής λυρικής ποίησης) προς την κρητική λογοτεχνία.

Μας αρέσει – δεν µας αρέσει, είμαστε αναγκασμένοι να συγκατοικούμε µε το παρόν, γιατί μόνον έτσι μπορούμε να δούμε πού βρισκόμαστε και ενδεχομένως να χαράξουμε, έστω αμυδρά, έναν δρόμο για το πού θα πάμε. Έχω την αίσθηση ότι η ανάκληση του παρελθόντος γίνεται πια όχι για να το επισκοπήσουμε κριτικά αλλά για να το νοσταλγήσουμε και κατά έναν φαντασιακό τρόπο να επιστρέψουμε στο παρελθόν.