ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΙΣΟΤΗΤΑ ΓΙΑΤΙ ΕΙΣΑΙ ΤΟΣΟ ΠΛΟΥΣΙΟΣ
€18.00Πώς επιτυγχάνεται η κοινωνική δικαιοσύνη; Θα επέλθει νομοτελειακά μέσα από την αυτοκατάργηση του καπιταλισμού, όπως υποστηρίζει ο μαρξισμός; Αρκούν για τη διασφάλισή της οι κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως ισχυρίζεται ο πολιτικός φιλελευθερισμός; Στο βαθύτατα προσωπικό αυτό βιβλίο, ο Τζ. Α. Κοέν -ο διαπρεπέστερος εκπρόσωπος του αναλυτικού μαρξισμού και ένας από τους κορυφαίους αγγλοσάξονες πολιτικούς φιλοσόφους του 20ού αιώνα- ασκεί κριτική και στις δύο αντιλήψεις, κινούμενος ανάμεσα στην ιστορία των ιδεών και την πολιτική φιλοσοφία.
Ο Κοέν απορρίπτει τη μαρξιστική πίστη στο αναπόφευκτο της ισότητας αλλά και τον φιλελεύθερο ισχυρισμό ότι η δικαιοσύνη είναι τελικά νομικό ζήτημα. Πιστεύει πως μια αλλαγή στο ήθος, στον τρόπο που οι άνθρωποι παίρνουν τις καθημερινές τους αποφάσεις, είναι απαραίτητη για την επίτευξη της ισότητας και την πραγμάτωση της δικαιοσύνης.
Δεν αρκεί ούτε η ιστορία ούτε γενικώς η πολιτική – απαιτείται πρώτα απ’ όλα μια ηθική επανάσταση, μια επανάσταση στην ανθρώπινη ψυχή. Αν θέλεις την ισότητα, καταλήγει ο Κοέν, δεν μπορείς να είσαι τόσο πλούσιος.
ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
€9.54Στις μέρες μας, η ύπαρξη του κράτους θεωρείται αυτονόητη. Διαμαρτυρόμαστε για τις απαιτήσεις του. Παραπονούμαστε ότι παρεισφρέει ολοένα και περισσότερο σε υποθέσεις που παλαιότερα θεωρούνταν ιδιωτικές. Μας είναι, όμως, σχεδόν αδύνατο να φανταστούμε τη ζωή χωρίς αυτό. Στον σημερινό κόσμο, η χειρότερη μοίρα που μπορεί να λάχει σ’ έναν άνθρωπο είναι να μην έχει κράτος.
Οι παλιές μορφές κοινωνικής αναγνώρισης έχουν σήμερα πάψει να είναι απόλυτα αναγκαίες. Ένας άνθρωπος μπορεί να ζήσει μια λίγο-πολύ ολοκληρωμένη ζωή δίχως οικογένεια, δίχως μόνιμο τόπο κατοικίας, δίχως θρησκευτική ένταξη. Αλλά αν δεν έχει κράτος, είναι ένα τίποτα. Δεν έχει δικαιώματα, δεν έχει ασφάλεια, κι οι ευκαιρίες του για μια δημιουργική προσωπική πορεία θα είναι μηδαμινές.
Δεν υπάρχει επί της γης σωτηρία έξω από το πλαίσιο ενός οργανωμένου κράτους. Αφού δεν μπορούμε να ξεφύγουμε απ’ το κράτος, έχει σημασία να το κατανοήσουμε. Ένας τρόπος να το πετύχουμε αυτό, είναι να μελετήσουμε την ιστορία του — να εξετάσουμε πώς και πότε αναδύθηκε η συγκεκριμένη μορφή οργάνωσης, τι είδους ανάγκες κάλυπτε, σε ποιες αρχές ήταν βασισμένη. Μια μελέτη των καταβολών του νεότερου ευρωπαϊκού κράτους θα μπορούσε ενδεχομένως να φωτίσει κάπως τα γνωρίσματα και τα προβλήματα του κράτους των ημερών μας. Μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε τις διαφορές ανάμεσα στους ποικίλους τύπους κράτους και να εξηγήσουμε για ποιο λόγο ορισμένα κράτη διαθέτουν περισσότερο εύρυθμες και αποτελεσματικές μορφές οργάνωσης από άλλα.
ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΗΣ ΑΠΡΑΞΙΑΣ
€8.00Ο ευρωπαίος άνθρωπος της πράξης λέει: για να είμαι αποτελεσματικός, πρέπει να θέσω έναν ξεκάθαρο στόχο και να αναζητήσω τα μέσα που θα οδηγήσουν στην πραγματοποίησή του με τον πιο άμεσο τρόπο.
Στην κινεζική σκέψη -όπως την παρουσιάζει εδώ ο Φρανσουά Ζυλλιέν, ένας από τους διαπρεπέστερους σινολόγους της εποχής μας- η αποτελεσματικότητα νοείται διαφορετικά.
Ο κινέζος στρατηγός δεν θέτει στόχους ούτε καταστρώνει σχέδια. Αυτό που κάνει είναι να προσπαθεί να ανιχνεύσει και να εκμεταλλευτεί την εσωτερική δυναμική της κατάστασης· να συντονιστεί με τη φυσική πορεία των πραγμάτων, ώστε να κάνει τις συνθήκες να δουλέψουν για λογαριασμό του.
Σύμφωνα με την κινεζική αντίληψη, τότε δρα κανείς με αληθινή αποτελεσματικότητα, όταν απλώς υποβοηθά αυτό που θα συμβεί ούτως ή άλλως. Όταν το αποτέλεσμα της δράσης του προκύπτει αβίαστα, ανεπαίσθητα, σαν από μόνο του.
Γιατί το μέγιστο κατόρθωμα είναι να ενεργήσεις έτσι ώστε να φαίνεται πως ο καθένας θα μπορούσε να καταφέρει αυτό που εσύ πέτυχες. Χωρίς αντίσταση, χωρίς κίνδυνο, χωρίς κόπο.
Ο Francois Jullien (1951) σπούδασε φιλοσοφία στην Ecole Normale Superieur του Παρισιού και σινολογία στα πανεπιστήμια του Πεκίνου και της Σαγκάης. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Paris VII-Denis Diderot. Με το έργο του, και χάρη στη διπλή ιδιότητα του φιλόσοφου και του σινολόγου, επιχειρεί τη συστηματική αντιπαραβολή ευρωπαϊκής και κινεζικής σκέψης. Μέχρι σήμερα, τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε είκοσι γλώσσες. Σημαντικότερα έργα του: Proces ou creation (1989)· La propension des choses (1992)· Figures de l’immanence (1993)· Fonder la morale (1995)· Traite de l’efficacite (1997)· L’ombre au tableau (2004). Στα ελληνικά κυκλοφορεί το Από την Ελλάδα στην Κίνα (Εξάντας 2002).
ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΘΝΗΤΟΙ
€18.00«Έμαθα πολλά στην Ιατρική Σχολή, αλλά σίγουρα δεν έμαθα τίποτα για τη θνητότητα. Ναι μεν μου έδωσαν ένα αφυδατωμένο, άκαμπτο πτώμα για να το ανοίξω και να μελετήσω τα εσωτερικά όργανα, αλλά μοναδικός σκοπός ήταν να αποκτήσω γνώσεις για την ανθρώπινη ανατομία. Τα εγχειρίδια της Σχολής δεν ανέφεραν σχεδόν τίποτα για τα γηρατειά, την ανημπόρια που τα συνοδεύει ή τη διαδικασία του θανάτου. Τίποτα για το πώς εκτυλίσσεται αυτή η διαδικασία, πώς οι άνθρωποι βιώνουν το τέλος της ζωής τους και πώς αυτή η ιστορία επηρεάζει τους δικούς τους ανθρώπους – όλα τούτα φαίνονταν περιττά. Σκοπός της ιατρικής εκπαίδευσης, όπως το βλέπαμε εμείς ως φοιτητές αλλά κι όπως το έβλεπαν οι καθηγητές μας, ήταν να μάθουμε να σώζουμε ζωές, όχι να διαχειριζόμαστε τον θάνατο.»
Η ιστορία της ιατρικής στη σύγχρονη εποχή είναι μια πορεία αλλεπάλληλων επιτευγμάτων που βελτίωσαν θεαματικά την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής και παρέτειναν εντυπωσιακά τη διάρκειά της. Ωστόσο, εμπρός στα αναπόφευκτα γηρατειά και στον θάνατο, η ιατρική στέκεται αμήχανη.
Στο βιβλίο αυτό, ο Ατούλ Γκαουάντε συνδυάζει ανθρώπινες ιστορίες με την προσωπική του περιπλάνηση στο πεδίο της γηριατρικής και της οργανωμένης φροντίδας των ηλικιωμένων, ψάχνοντας για τις επιλογές που θα εξασφαλίζουν μια ζωή με αυτοτέλεια, χαρά και αξιοπρέπεια. Πρόκειται για μια αναζήτηση επίμονη, ειλικρινή και βαθιά συγκινητική.
#1 best-seller των New York Times
Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ
€12.00Σύμφωνα με την πρόβλεψη του Χέγκελ, θεμέλιο της νεότερης κοινωνίας θα ήταν το κράτος· για τον Μαρξ, η κολλεκτίβα· για τον Λένιν και τον Χίτλερ, το πολιτικό κόμμα. Στους προνεωτερικούς χρόνους, ολόκληρη ακολουθία από αγίους και σοφούς είχαν ισχυριστεί το ίδιο για την ενοριακή εκκλησία, το φεουδαλικό τιμάριο, τη μοναρχία. Ο μεγαλόστομος ισχυρισμός του μικρού αυτού βιβλίου είναι πως τελικά όλοι τους έσφαλαν. Ο σημαντικότερος θεσμός στον κόσμο είναι η εταιρεία: σ’ αυτόν βασίστηκε η ευημερία της Δύσης, αυτός συνιστά την πιο αξιόπιστη ελπίδα για το μέλλον της λοιπής υφηλίου. Πράγματι, για τους περισσότερους από μας, μοναδικός πραγματικός ανταγωνιστής της εταιρείας όσον αφορά το πού αφιερώνουμε τον χρόνο και την ενέργειά μας είναι ένας θεσμός που τον παίρνουμε ως δεδομένο: η οικογένεια.
Η ιστορία της εταιρείας προσφέρεται για ένα συναρπαστικό αφήγημα. Ένας τύπος οργανισμού, ο οποίος πολύ συχνά ξεκινούσε ως ένα κρατικά επιχορηγούμενο ευαγές ίδρυμα, εξαπλώθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις, αναδιαμορφώνοντας τη γεωγραφία, τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου, τις τέχνες, την επιστήμη και, ατυχώς, τη γλώσσα. Οι εταιρείες αποδείχτηκαν πανίσχυρες όχι απλώς επειδή βελτίωσαν την παραγωγικότητα, αλλά και επειδή διαθέτουν τα περισσότερα από τα νομικά δικαιώματα ενός ανθρώπου, δίχως όμως τους συνοδούς βιολογικούς περιορισμούς: δεν είναι καταδικασμένες να πεθάνουν λόγω γήρατος και μπορούν να αναπαράγονται σχεδόν κατά βούληση. Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας αποτελεί μια προσπάθεια να χαρτογραφηθεί η άνοδος αυτού του αξιοθαύμαστου οργανισμού.
Η ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΤΖΑΜΑΡΙΑ
€10.00«Το κράτος πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην εκτέλεση δημόσιων έργων. Ασχέτως τελικού αποτελέσματος, ένα είναι βέβαιο: το χρήμα θα κυκλοφορήσει κι η οικονομία θα κινηθεί!» Σ’ αυτό συμφώνησαν οι περισσότεροι.
«Να καταργήσουμε τους μεσάζοντες», πρότειναν κάποιοι άλλοι. «Δεν εξυπηρετούν κανέναν παρά μονάχα τον εαυτό τους!»
«Να κλείσουμε τα σύνορα στα εισαγόμενα προϊόντα!», δήλωσε με αποφασιστικότητα μια τρίτη φωνή. «Η κοινωνία θ’ αναγκαστεί να φτιάχνει τα αγαθά αυτά μόνη της. Θα απαιτηθούν παραπάνω εργατικά χέρια κι η απασχόληση στη χώρα μας μοιραία θα ενισχυθεί».
Βλέποντας πως είναι τόσο εύκολο να κάνεις έναν λαό πιο πλούσιο φτιάχνοντας λίγους νόμους, κάποιοι άλλοι, ριζοσπαστικότεροι, προχώρησαν τον ίδιο συλλογισμό δυο βήματα παραπέρα:
«Αν επιθυμούμε πραγματικά την οικονομική ανάπτυξη, η λύση είναι μία: να απαγορεύσουμε στους ανθρώπους να χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι… Για τις δουλειές που κάνουμε σήμερα, θα χρειάζονται τουλάχιστον οι διπλάσιοι εργαζόμενοι. Το πρόβλημα της ανεργίας θα λυθεί μια για πάντα!»
Σ’ αυτό το αγέραστο κείμενο, ο φιλοπαίγμων Φρεντερίκ Μπαστιά, ο κατά γενική ομολογία σημαντικότερος εκλαϊκευτής της κλασικής πολιτικής οικονομίας, απαντά: «Έλεος, κύριοι! Πίσω απ’ αυτό που βλέπουμε, υπάρχει και κάτι που δεν το βλέπουμε».
Ο Frederic Bastiat (1801-1850) είναι βασικός εκπρόσωπος του κλασικού οικονομικού φιλελευθερισμού. Μετά την Επανάσταση του 1848, εξελέγη βουλευτής στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Χάρη στη διαύγεια των γραπτών του, με τον έντονα σκωπτικό, πολεμικό αλλά και παιδαγωγικό χαρακτήρα τους, έχει κατ’ επανάληψη χαρακτηριστεί ως ο σημαντικότερος εκλαϊκευτής της κλασικής πολιτικής οικονομίας.
ΜΙΛΑ ΜΟΥ ΓΛΩΣΣΑ
€12.00Πώς μαθαίνουμε να μιλάμε; Από τι είναι φτιαγμένη η γλώσσα; Ποια είναι η παλιότερη γλώσσα του κόσμου; Ποια η διαφορά γλώσσας και διαλέκτου; Τι σημαίνει μιλάω σωστά (ελληνικά); Γιατί μαθαίνουμε αρχαία; Θα μιλάμε όλοι αγγλικά σε 50 χρόνια; Πάσχουν οι νέοι μας από αφασία; Κινδυνεύουν τα παιδιά που μεγαλώνουν σε δίγλωσσο περιβάλλον; Είναι η πολυγλωσσία τεκμήριο ευφυΐας; Γιατί μας δυσκολεύουν οι ξένες γλώσσες; Πού βρίσκεται η Λατβία; Σε τι χρησιμεύει η γλωσσολογία;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που εξετάζονται σε τούτη τη σύντομη επιστημονική εισαγωγή στη γλωσσολογία. Το Μίλα μου για γλώσσα απευθύνεται στον μέσο αναγνώστη επιχειρώντας να δείξει πώς η σύγχρονη γλωσσολογία μπορεί να προσφέρει απαντήσεις σε κοινές απορίες και προβληματισμούς γύρω από τη γλώσσα εν γένει και την ελληνική γλώσσα ειδικότερα.
ΠΑΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΓΙΟΣ
€15.00Η κλασική αυτή αυτοβιογραφία αφηγείται την ιστορία μιας εντελώς ασυνήθιστης οικογένειας, με φόντο τη βικτωριανή Αγγλία. Ο πατέρας, διακεκριμένος επιστήμονας και συνομιλητής του Δαρβίνου, βιώνει και κατανοεί κάθε πτυχή της πραγματικότητας μέσα απ’ το πρίσμα της άτεγκτης θρησκευτικής του πίστης. Ο γιος, που μέλλει να εξελιχθεί σε κορυφαία μορφή των αγγλικών γραμμάτων, νους ανήσυχος από τη φύση του, μεγαλώνει χωρίς την παραμικρή επαφή με τη λογοτεχνία· η μυθοπλασία είναι ψέμα, και στο σπίτι τα ψέματα απαγορεύονται.
Το βιβλίο είναι πολύ περισσότερα απ’ όσα υποδηλώνει ο τίτλος του. Είναι η καταγραφή του αγώνα ανάμεσα σε δύο ιδιοσυγκρασίες, δύο συνειδήσεις, και σχεδόν δύο εποχές. Είναι η ιστορία της αναπόφευκτης ρήξης ανάμεσα σε δύο πλάσματα που το ένα γεννήθηκε για να πετάει μπροστά, ενώ το άλλο για να μένει στάσιμο. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι μια τρυφερή αφήγηση από έναν πληγωμένο γιο που δεν παύει στιγμή να αγαπά βαθιά τον πραγματικά τραγικό ήρωα του βιβλίου: τον πατέρα του.
Συνδυάζοντας αριστοτεχνικά τη βιωματική γραφή με τη διεισδυτική αποτύπωση των πνευματικών και κοινωνικών ζυμώσεων μιας οριακής εποχής, το Πατέρας και γιος θεωρήθηκε ήδη από τη δημοσίευσή του, το 1907, έργο εμβληματικό, θέτοντας ένα ανυπέρβλητο στο εξής πρότυπο για το είδος της αυτοβιογραφίας
ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
€10.00Αυτή η σύντομη σκιαγράφηση αποκλειστικό σκοπό έχει να προσφέρει έναν γενικό προσανατολισμό σ’ όσους δεν έχουν καμία απολύτως επαφή με το χρηματιστήριο. Έτσι, σχεδόν τίποτα δεν θα το θεωρήσουμε γνωστό εκ των προτέρων. Στο κείμενο που ακολουθεί μένουμε σε τούτο τον στόχο, γι’ αυτό και σκόπιμα αποφεύγουμε να εκφράσουμε οποιαδήποτε αρνητική κρίση.
Άλλωστε, η κριτική που ασκείται από ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού στους όρους με τους οποίους λειτουργεί σήμερα το χρηματιστήριο είναι πρακτικά αναποτελεσματική. Κι αυτό γιατί σε μεγάλο βαθμό χαρακτηρίζεται από μια τεράστια επιπολαιότητα: αναζητά τα προβλήματα εκεί όπου θα τα έβρισκε κανείς μόνο και μόνο επειδή δεν κατανοεί αυτά τα πράγματα ή επειδή θίγονται τα συμφέροντά του.
Η ίδια επιπολαιότητα ευθύνεται και για την εξαιρετικά επικίνδυνη ιδέα ότι ένας θεσμός όπως το χρηματιστήριο συνιστά εκ φύσεως ένα είδος «συνωμοτικής λέσχης» με σκοπό το ψεύδος και την απάτη σε βάρος του έντιμου εργαζόμενου λαού κι επομένως ότι πρέπει -και ότι μπορεί- με κάποιον τρόπο να καταργηθεί.
Όμως τίποτα δεν απειλεί περισσότερο ένα εργατικό κίνημα, προς το οποίο πρωτίστως απευθύνονται αυτές οι γραμμές, όσο το να τίθενται -λόγω άγνοιας των πραγματικών συνθηκών- ανεδαφικοί στόχοι.
ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
€18.00Σήμερα, τον 21ο αιώνα, η τρομοκρατία σχεδόν αποτελεί μια σταθερά του κόσμου μας: δεν υπάρχει μέρα που στο ένα ή το άλλο σημείο του πλανήτη να μη γίνεται μια μικρή ή μεγάλη τρομοκρατική επίθεση, της οποίας ο αντίκτυπος να μην είναι δυνητικά αισθητός ακόμα και στο σύνολο της διεθνούς κοινότητας. Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη σηματοδότησαν για πολλούς την αφετηρία μιας νέας εποχής στο ιστορικό γίγνεσθαι, και στις μέρες μας χιλιάδες άνθρωποι στη Μέση Ανατολή, την Αφρική αλλά και στην Ευρώπη χάνουν τη ζωή τους ή πλήττονται από ενέργειες που χαρακτηρίζονται τρομοκρατικές.
Όμως η τρομοκρατία δεν είναι φαινόμενο του καιρού μας. Είναι παλιά όσο κι η ανθρώπινη ιστορία. Τον 1ο αιώνα π.Χ. ο ρωμαίος πατρίκιος Κλώδιος Πούλχερ χρησιμοποιούσε συμμορίες φονιάδων για να εκφοβίζει τους αντιπάλους του. Οι μουσουλμάνοι Ασσασίνοι του 12ουαιώνα σκότωναν και τρομοκρατούσαν τους εχθρούς τους. Κατά τη Γαλλική Επανάσταση, οπότε εμφανίζεται και ο όρος τρομοκρατία, επιβάλλεται ένα καθεστώς τρόμου. Τον 19ο αιώνα στην τρομοκρατία κατέφυγαν ρώσοι επαναστάτες που αγωνίζονταν για το όραμα του σοσιαλισμού, αλλά και ευρωπαίοι αναρχικοί ταγμένοι στην κατάργηση κάθε εξουσίας. Οι αμερικανοί εργάτες τη χρησιμοποίησαν ως φόβητρο προς τους βιομηχάνους, ενώ οι γερμανοί φασίστες προλείαναν με αυτήν το έδαφος για να καταλάβουν την εξουσία. Τόσο οι σιωνιστές όσο και οι Άραβες χρησιμοποίησαν τρομοκρατικές μεθόδους στην προσπάθειά τους να ιδρύσουν κράτη στην Παλαιστίνη. Κι ακόμη, διάφορες παραθρησκευτικές κινήσεις τρέφουν την ελπίδα ότι με πράξεις τρομοκρατίας θα επισπεύσουν την Αποκάλυψη. Η ανάλυση του Ράνταλ Λω βασίζεται σε τρεις βασικές προσεγγίσεις της τρομοκρατίας: ως τακτικής, ως στρατηγικής και ως γλωσσικής ή κοινωνικής κατασκευής, εντάσσοντας το τρομοκρατικό συμβάν στα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενά του. Αποσκοπεί στο να προσφέρει στον αναγνώστη μια κατανοητή και περιεκτική ιστορία της τρομοκρατίας, στην οποία παρουσιάζονται τόσο οι κεντρικοί δρώντες και οι μείζονες οργανώσεις όσο και οι σημαντικότερες πολιτικές, κοινωνικές, πολιτισμικές, θρησκευτικές και οικονομικές παράμετροι που έδωσαν νόημα στις πράξεις τους. Με άλλα λόγια, το βιβλίο συνυφαίνει την ιστορία της τρομοκρατίας με την ιστορία των κοινωνιών που τη γέννησαν.